علائم نارسایی کلیه – آیا می توان از نارسایی کلیه پیشگیری کرد؟

معصومه عسکریفروردین ۱۱, ۱۴۰۱آخرین به روز رسانی: تیر ۴, ۱۴۰۲

نارسایی کلیه وضعیتی است که در آن یک یا هر دو کلیه ها دیگر نمی توانند به تنهایی کار کنند. زمانی که علائم بیماری نارسایی کلیه را بدانید، می توانید تحت درمان قرار بگیرید و بهبود یابید. تشخیص علائم نارسایی کلیه کار آسانی نیست. اگر یک یا چند مورد از علائم زیر را دارید بهتر است با پزشک خود مشورت کنید.

بسیاری از علائم موجود در این لیست می تواند ناشی از سایر بیماری ها باشد. تنها راه برای دانستن علت بروز علائم، مراجعه به پزشک است.

نارسایی کلیه چیست؟

نارسایی کلیه به این معنی است که یک یا هر دو کلیه دیگر نمی توانند به تنهایی و به خوبی کار کنند. گاهی اوقات، نارسایی کلیه موقتی است و به سرعت ظاهر می شود. در موارد دیگر، یک بیماری مزمن است که می تواند به آرامی در طولانی مدت بدتر شود.

نارسایی کلیه ممکن است جدی به نظر برسد اما درمان هایی مانند دیالیز و پیوند کلیه به بسیاری از افراد مبتلا به عملکرد محدود کلیه کمک می کند تا به حالت عادی برگشته و قادر به انجام کارهای روزمره خود باشند.

کلیه ها چه وظایفی دارند؟

کلیه ها چندین کار انجام می دهند. یکی از مهمترین آن ها کمک به بدن برای دفع سموم است. کلیه ها خون را فیلتر کرده و مواد زائد را از طریق ادرار به خارج از بدن می فرستند.

کلیه ها اندام های لوبیایی شکل به اندازه مشت دست هستند. آن ها زیر قفسه سینه، در سمت پشت بدن قرار دارند. اکثر مردم دو کلیه دارند، اما تا زمانی که حداقل یکی از آن ها به درستی کار می کند، افراد می توانند زندگی عادی داشته باشند.

وقتی کلیه ها به طور موثر کار نمی کنند، مواد زائد در بدن تجمع می یابند. اگر این اتفاق بیفتد، ممکن است احساس بیماری کنید. در جدی ترین شرایط، نارسایی کلیه می تواند زندگی فرد را تهدید کند. با این حال، بسیاری از افراد می توانند نارسایی کلیه را با درمان مناسب مدیریت کنند.

علل و علائم نارسایی کلیه کدامند؟

شایع ترین علل نارسایی کلیه، دیابت و فشار خون بالا هستند. اما دلایل دیگری نیز برای ابتلا به این بیماری وجود دارد.

بخوانید: علائم پوستی هشدار دهنده دیابت – آیا مشکلات پوستی می توانند نشانه دیابت باشند؟

هنگامی که کلیه ها به طور ناگهانی (در عرض چند ساعت یا چند روز) عملکرد خود را از دست می دهند، نارسایی حاد کلیه (یا آسیب حاد کلیه) نامیده می شود. این نوع نارسایی کلیه اغلب موقتی است. علل شایع نارسایی حاد کلیه می تواند شامل موارد زیر باشد:

بیماری های خود ایمنی کلیه
مصرف داروهای خاص
کم آبی شدید بدن
انسداد مجاری ادراری
بیماری سیستمیک کنترل نشده مانند بیماری قلبی یا کبدی

نارسایی کلیه معمولا یک شبه اتفاق نمیفتد. بیماری مزمن کلیه به گروهی از شرایط اطلاق می شود که بر عملکرد کلیه ها در طول زمان تاثیر می گذارد. در صورت عدم درمان، بیماری مزمن کلیه می تواند منجر به نارسایی کلیه شود.

بزرگترین علل نارسایی کلیه ناشی از بیماری مزمن کلیه عبارتند از:

دیابت: دیابت کنترل نشده می تواند منجر به سطوح قند خون کنترل نشده شود. قند خون بالا به طور مداوم می تواند به اندام های بدن از جمله کلیه ها آسیب برساند.
فشار خون بالا: فشار خون بالا به این معنی است که خون از طریق رگ های خونی بدن با نیروی بیشتر حرکت می کند. با گذشت زمان، سطوح درمان نشده فشار خون بالا می تواند به بافت کلیه آسیب برساند.

سایر علل بیماری مزمن کلیه عبارتند از:

بیماری کلیه پلی کیستیک، یک بیماری ارثی که در آن کیست هایی (کیسه های پر از مایع) در داخل کلیه رشد می کنند.
بیماری های گلومرولی، مانند گلومرولونفریت، که بر چگونگی فیلتر کردن مواد زائد توسط کلیه ها تاثیر می گذارد.
لوپوس و سایر بیماری های خودایمنی که می توانند چندین سیستم بدن را تحت تاثیر قرار دهند.

بخوانید: مبارزه با بیماری: هنرمدانی که با بیماری خود می جنگند

علائم نارسایی کلیه چیست؟

در مراحل اولیه بیماری، تشخیص علائم نارسایی کلیه می تواند دشوار باشد. بسیاری از افراد علائم کمی دارند یا هیچ علائم را تجربه نمی کنند. توجه به این نکته مهم است که بیماری مزمن کلیه می تواند باعث آسیب شود حتی اگر احساس بیماری نداشته باشید.

بیماری مزمن کلیه و نارسایی کلیه می تواند علائم مختلفی را برای افراد مختلف ایجاد کند. اگر کلیه های فرد به درستی کار نمی کنند، ممکن است متوجه یک یا چند مورد از علائم زیر شود:

خستگی شدید
ناراحتی معده یا استفراغ
گیجی یا مشکل در تمرکز
تورم، به خصوص ورم پا و دست
دسشویی رفتن های مکرر و تغییر در مقدار و تعداد دفعات دفع ادرار
اسپاسم و پرش عضلانی (گرفتگی عضلات)
پوست خشک یا خارش پوست
اشتهای ضعیف یا طعم فلز مانند غذا
مشکل در خوابیدن
سردرد
تنگی نفس
تغییر در ظاهر ادرار یا خون در ادرار
درد در ناحیه کلیه
فشار خون بالا
بوی بد دهان

هرچند علائم نام برده جزء علائم نارسایی کلیه هستند، اما می تواند ناشی از بیماری های دیگر نیز باشد، اما اگر در گروه پرخطر بیماری کلیوی هستید، با پزشک خود صحبت کنید.

نارسایی کلیه چگونه تشخیص داده می شود؟

پزشکان از انواع آزمایشات برای اندازه گیری عملکرد کلیه و تشخیص نارسایی کلیه استفاده می کنند. اگر پزشک مشکوک باشند که شما در معرض خطر نارسایی کلیه هستید، ممکن است آزمایشات زیر را توصیه کند:

آزمایش خون، که می تواند نشان دهد کلیه ها چقدر مواد زائد را از خون دفع می کنند.
تصویربرداری پیشرفته، که می تواند ناهنجاری ها یا انسدادهای کلیوی را نشان دهد.
آزمایشات ادرار، که میزان ادرار یا مواد خاصی مانند پروتئین یا خون را در ادرار اندازه گیری می کند.

نارسایی کلیه چگونه درمان می شود؟

درمان نارسایی کلیه بر اساس علت و میزان مشکل تعیین می شود. درمان بیماری مزمن، می تواند پیشرفت بیماری کلیوی را به تاخیر بیندازد. اگر کلیه های فرد به تدریج عملکرد خود را از دست می دهند، پزشک ممکن است از یک یا چند روش برای ردیابی مشکل استفاده کند. با نظارت دقیق خود بیمار، پزشک می تواند کمک کند تا جای ممکن عملکرد کلیه های فرد را حفظ کنید.

پزشک ممکن است عملکرد کلیه شما را با موارد زیر اندازه گیری کند:

آزمایشات معمول خون
چک کردن فشار خون
دارو

از آنجایی که کلیه ها وظایف مهمی دارند، افراد مبتلا به نارسایی کلیه برای زنده نگه داشتن آن ها به درمان نیاز دارند. درمان های اصلی نارسایی کلیه عبارتند از:

دیالیز: این درمان به بدن کمک می کند خون را فیلتر کند (انجام کاری که کلیه ها دیگر نمی توانند انجام دهند).

در همودیالیز، دستگاهی به طور مرتب خون فرد را تمیز می کند. افراد اغلب این درمان نارسایی کلیه را در بیمارستان یا کلینیک دیالیز، ۳ یا ۴ روز در هفته دریافت می کنند.

دیالیز صفاقی با استفاده از محلول دیالیز و کاتتر خون را به روشی کمی متفاوت تمیز می کند. گاهی اوقات، افراد می توانند درمان خود را در خانه انجام دهند.

پیوند کلیه: در جراحی پیوند کلیه، پزشکان یک کلیه سالم را در بدن فرد قرار می دهند تا کار اعضای آسیب دیده را به عهده بگیرد. این کلیه سالم که عضو اهداکننده نامیده می شود، ممکن است از یک اهدا کننده مرده یا یک اهدا کننده زنده باشد که ممکن است یکی از دوستان یا اعضای خانواده باشند. افراد می توانند با یک کلیه سالم زندگی خوبی داشته باشند.

آیا می توان از نارسایی کلیه پیشگیری کرد؟

در حالی که نارسایی کلیه ناشی از بیماری مزمن کلیه را نمی توان معکوس کرد، اما می توانید کارهای زیادی را برای کمک به حفظ عملکرد کلیه خود انجام دهید. عادات و روال های سالم روزمره، ممکن است سرعت زوال کلیه ها را کاهش دهد.

اگر به بیماری مزمن کلیوی یا نارسایی کلیه مبتلا هستید، باید:

عملکرد کلیه خود را با کمک پزشک کنترل کنید.
اگر دیابت دارید، سطح قند خون خود را کنترل کنید.
سطح فشار خون خود را در محدوده طبیعی نگه دارید.
از سیگار کشیدن خودداری کنید.
رژیم غذایی سالمی را انتخاب کنید، مانند محدود کردن غذاهای سرشار از پروتئین و سدیم.