پریدن پلک چشم – علت پریدن پلک چشم چیست و چه زمان نیاز به درمان دارد؟
پریدن پلک چشم یک مسئله رایج و در اکثر اوقات جزئی و گذرا است. پریدن پلک معمولا نشانه ای است که بدن به استراحت بیشتر، خواب بهتر و کافئین کمتر نیاز دارد. اما اگر تاثیری بر بینایی داشته یا در فعالیت های منظم فرد اختلال ایجاد کند، می تواند جدی باشد.
بخوانید: دلیل احساس خشکی و وجود شن در چشم ها چیست؟
علت پریدن پلک چشم چیست؟
پریدن پلک چشم یک نوع حرکت غیرقابل کنترل ماهیچه های پلک یا قسمت هایی در اطراف چشم است. در بسیاری از موارد، پرش چشم طبیعی است و همه آن را تجربه میکنند. اما گاهی اوقات می تواند نشانه مشکلی باشد که نیاز به مراجعه به پزشک دارد.
پریدن پلک به چه معناست؟
پرش چشم می تواند چندین وضعیت مختلف را توصیف کند. برخی از آن ها مربوط به خود چشم هستند، در حالی که برخی دیگر بیشتر به اعصاب و ماهیچه های صورت مربوط می شوند.
نوع پرش پلک | قسمتی که تحت تاثیر است | پرش به چه صورت است |
اسپاسم عضلانی | ماهیچه های صورت، به ویژه عضلات اطراف چشم یا پلک ها | کم اهمیت، سریع، افراد دیگر کمتر متوجه آن می شوند |
میوکیمیا | معمولا فقط پلک ها (مخصوصا پلک های پایین) اما در سایر عضلات صورت نیز رخ می دهد | کوچک و کم اهمیت، آهسته و پیوسته، بسیار شبیه امواج روی آب است |
بلفارواسپاسم (اسپاسم پلک) | فقط پلک ها (ممکن است یک یا هر دو را درگیر کند) | آنقدر قوی است که موجب پلک زدن چشم ها یا بسته ماندنشان می شود. ممکن است چند دقیقه یا تا یک ساعت طول بکشد. |
اسپاسم یک طرفه عضلات صورت | یک چشم و قسمت های دیگر همان طرف صورت | هر بار یک سمت صورت را تحت تاثیر قرار می دهد. |
نیستاگموس | فقط چشم ها (یکی یا هر دو) | می تواند کند یا سریع باشد، پهلو به پهلو، بالا و پایین یا در الگوهای دایره ای حرکت کند. |
شایع ترین علل پریدن پلک چشم چیست؟
انقباض چشم، بسته به نوع آن ممکن است دلایل مختلفی داشته باشد. برخی از عوامل در همه اشکال پرش چشم مشترک هستند یا می توانند در بروز دیگری نقش داشته باشند. این عوامل عبارتند از:
- استرس یا اضطراب
- کم خوابی یا خستگی
- محرک هایی مانند کافئین
- داروهای تجویزی و مصرف داروهای غیرپزشکی
- نور زیاد یا حساسیت به نور
- تغذیه (نیاز به برخی مواد مغذی)
- خستگی چشم
- مصرف نیکوتین
فاسیکولاسیون
فاسیکولاسیون معمولا خوش خیم (بی ضرر) است و می توانند به دلایل مختلفی رخ دهند، از جمله:
- سندرم فاسیکولاسیون خوش خیم
- محرک هایی مانند کافئین یا داروهای ضعیف کننده سیستم عصبی مانند الکل
- فعالیت بدنی یا فشار بیش از حد
- پرکاری تیروئید
- عفونتهای ویروسی (ویروس میتواند بر اعصاب تاثیر بگذارد و اسپاسمها و پرشهای طولانی، اما معمولا بیضرر را از خود به جای بگذارد)
اما در موارد نادر، فاسیکولاسیون می تواند نشانه ای از یک وضعیت عصبی شدیدتر باشد. شناخته شده ترین این بیماری ها اسکلروز جانبی آمیوتروفیک (ALS) است که بیشتر به عنوان بیماری لو گریگ شناخته می شود.
میوکیمیا
میوکیمیا بسیار شایع است واغلب نتیجه عوامل متعددی است، به ویژه موارد رایج مانند استرس، کمبود خواب، کافئین و غیره.
گاهی اوقات نیز میوکیمیا به دلایل دیگری بروز می کند. این دلایل عبارتند از:
- داروها (از جمله داروهای ضد روان پریشی، داروهای ضد تشنج یا مسدود کننده های کانال کلسیم)
- بیماری خودایمنی و سیستم عصبی مانند مولتیپل اسکلروزیس (MS) یا تومورهایی مانند گلیوما (هر چند نادر است که علت میوکیمیا باشد)
بلفارواسپاسم (اسپاسم پلک)
بلفارواسپاسم دو نوع اولیه و ثانویه دارد. اولیه به این معنی است که بدون شرایط یا مسئله دیگری که باعث آن شود اتفاق می افتد. ثانویه یعنی تحت تاثیر از چیز دیگری اتفاق می افتد.
اسپاسم یک طرفه عضلات صورت (اسپاسم همی)
این نوع انقباض می تواند مغز، اعصاب یک طرف صورت یا هر دو را درگیر کند. همچنین غیر قابل پیش بینی و غیر قابل کنترل است.
این نوع اسپاسم نیز دارای اشکال اولیه و ثانویه است. شکل اولیه معمولا زمانی اتفاق میافتد که رگهای خونی صورت پیچ میخورد، حلقه تشکیل میدهند و روی عصب فشار میآورند. عصب فشرده شده واکنش نشان می دهد و سیگنال هایی را به ماهیچه های متصل ارسال می کند و باعث پرش و اسپاسم می شود.
اسپاسم یک طرفه صورت نیز می تواند به عنوان یک اثر ثانویه شرایط جدی تر رخ دهد. از جمله:
- تروما و آسیب هایی که باعث آسیب عصبی یا مغزی می شود.
- فلج بل
- دیستونی ( می تواند با سایر اشکال پرش چشم نیز اتفاق بیفتد)
- ضایعات روی ساقه مغز
- تومورهای مغزی (از جمله سرطان)
- تومورهای غدد پاروتید (این غدد بزاق تولید می کنند و در قسمت داخلی گونه ها نزدیک قسمت بالایی دهان هستند)
- عفونت گوش میانی (اوتیت میانی) یا عفونت ساختارهای اطراف، مانند ماستوئیدیت
نیستاگموس
نیستاگموس یک حرکت غیرقابل کنترل به جلو و عقب (نوسان) چشم است. برخی از اشکال آن طبیعی و مورد انتظار است و می تواند به دلیل حرکت چشم ها یا دنبال کردن حرک چیزی اتفاق بیفتند.
سایر اشکال نیستاگموس بیشتر موقعیتی هستند. به عنوان مثال، نیستاگموس در صورت خستگی، مصرف کافئین یا الکل (مخصوصا زمانی که میزان الکل خون شما به اندازهای زیاد باشد که باعث مسمومیت شود) و غیره بیشتر اتفاق میافتد.
نیستاگموس نیز می تواند نشانه ای از برخی بیماری ها باشد. در این صورت متخصص چشم ممکن است شما را به متخصص دیگری مانند یک متخصص مغز و اعصاب ارجاع دهد.
درمان پریدن پلک چشم
درمان انقباض چشم عمدتا به علت وقوع آن بستگی دارد. گاهی اوقات به هیچ وجه نیازی به درمان ندارد زیرا به دلایل طبیعی و بی ضرر اتفاق می افتد.
پزشک می تواند به راحتی برخی از علل پرش چشم را با داروهایی مانند تزریق onabotulinumtoxinA (که اغلب به عنوان BOTOX شناخته می شود) یا موارد دیگر درمان کنند. برخی از علل ممکن است به روش های درمانی دیگری مانند عینک های اصلاحی یا لنز تماسی یا انواع خاصی از جراحی نیاز داشته باشند.
از آنجایی که علل و درمانهای بسیار متفاوتی وجود دارد، پزشک یا متخصص چشم بهترین فردی است که میتواند گزینههای درمانی را توضیح دهد.
بخوانید: لنز چشم هوشمند: آینده تکنولوژی های پوشیدنی؛ از کاربردهای پزشکی تا جنگی
روش های خانگی برای درمان پریدن پلک چشم
بیشتر اوقات، پرش چشم به دلیل مسائل یا تغییرات جزئی روزمره اتفاق میافتد. برخی از کارهایی که می توانید انجام دهید و ممکن است به شما کمک کند عبارتند از:
- مطمئن شوید که خواب کافی دارید
- یک رژیم غذایی متعادل داشته باشید تا مواد مغذی کافی دریافت کنید
- سعی کنید استرس خود را محدود کرده یا کاهش دهید
- مقدار کافئین مصرفی خود را محدود کنید
- استفاده از محصولات نیکوتین را کنار بگذارید و به طور کامل از آن ها اجتناب کنید
آیا می توان از پرش چشم جلوگیری کرد؟
انقباض عضلات چشم می تواند به طور غیرقابل پیش بینی یا به دلایلی که کارشناسان هنوز متوجه نشده اند اتفاق بیفتد. این بدان معنی است که شما نمی توانید با اطمینان ۱۰۰٪ از پریدن پلک چشم جلوگیری کنید. اما مراحل ذکر شده در بالا می تواند احتمال ابتلا به آن را کاهش دهد.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در شرایط زیر باید به پزشک مراجعه کرد.
- اگر انقباضات پس از چند روز تلاش با روشهای درمانی خانگی که در بالا ذکر شد از بین نمیرود.
- اگر پرش پلک روی دید شما تاثیر می گذارد.
- اگر پرش پلک موجب تداخل در زندگی شده است.
بخوانید: علت اسپاسم و پرش عضلات چیست؟ راهکارهای درمان آن کدامند؟
منبع: clevelandclinic