دلایل خستگی دائمی- چرا پس از بیدار شدن از خواب همچنان خسته هستیم؟
آیا همیشه احساس خستگی می کنید؟ آیا برایتان اتفاق افتاده است که بلافاصله بعد از بیدار شدن، بخواهید دوباره به رختخواب برگردید؟ همه احساس خستگی را تجربه کرده و آن را درک می کنند، به خصوص وقتی که مبتلا به سرماخوردگی، آنفولانزا یا برخی از عفونت های ویروسی دیگر باشند. اما هنگامی که از کمبود انرژی و خستگی مداوم رنج می برید، زمان آن رسیده است که در مورد این علائم با پزشک مشورت کنید.
خستگی چیست؟
خستگی یک احساس کوفتگی طولانی مدت و محدود کننده است. با خستگی، احساس کوفتگی غیر قابل توضیح، مداوم و عود کننده را تجربه می کنید. این احساس شبیه به علائم سرماخوردگی یا آنفولانزا، و کم خوابی طولانی مدت است.
اگر دچار خستگی مزمن یا بیماری عدم تحمل فشار سیستمی (SEID) هستید، ممکن است صبح پس از بیدار شدن، احساس خواب آلودگی کنید. یا ممکن است نتوانید در محل کار عملکرد مناسبی داشته باشید. حتی ممکن است در انجام کارهای روزمره دچار اختلال شوید.
در بیشتر موارد، دلیلی برای این خستگی وجود دارد. این دلایل ممکن است مشکلاتی مانند رینیت آلرژیک (التهاب مخاط بینی آلرژیک)، کم خونی، افسردگی، فیبرومیالژیا (سندرم درد اسکلتی-عضلانی مزمن)، بیماری مزمن کلیوی، بیماری کبد، بیماری ریوی (COPD) یا برخی دیگر از مشکلات سلامتی باشند. در این نوشته به برخی از دلایل اصلی خستگی و چگونگی برطرف شدن آن ها می پردازیم.
آلرژی، تب یونجه و خستگی
علائم: خستگی، سردرد، خارش پوستی، گرفتگی و آبریزش بینی
رینیت آلرژیک یکی از دلایل اصلی خستگی مزمن است. اما رینیت آلرژیک اغلب به راحتی قابل درمان و خود درمانی است. برای تشخیص، پزشک علائم شما را ارزیابی می کند. پزشک همچنین از طریق مطالعه ی دقیق سوابق و یا انجام آزمایش، دلیل عامل ایجاد کننده خستگی مانند آلرژی به گرده ها، حشرات ( مایت ها (حشرات موجود در گرد و غبار) یا سوسک ها)، موی حیوانات، کپک ها و قارچ ها را تشخیص می دهد.
یکی از راه های کاهش علائم رینیت آلرژیک، از جمله خستگی، انجام اقداماتی برای جلوگیری از قرار گرفتن در معرض مواد آلرژن (آلرژی زا) است. علاوه بر این، داروی مناسب می تواند در کاهش و کنترل بروز علائم کمک کند. داروهایی که ممکن است به شما کمک کنند عبارتند از:
- اسپره های استروئیدی بینی
- آنتی هیستامین های خوراکی
- اسپره آنتی هیستامین های بینی
- اصلاح کننده های لکوترین
- تثبیت کننده های ماست سل
آمپول های آلرژی ممکن است در موارد شدید کمک کننده باشند. اثر آمپول های آلرژی کمی زمان بر است و معمولا ۳ تا ۵ سال طول می کشد.
کم خونی و خستگی
علائم: خستگی، سرگیجه، احساس سرما، تحریک پذیری
کم خونی شایع ترین بیماری خونی در ایالات متحده است و بیش از ۵.۶٪ آمریکایی ها را مبتلا می کند. در خانم ها در دوره بارداری و زایمان، کم خونی یکی از دلایل اصلی خستگی است. این امر به ویژه در مورد خانم هایی که دارای چرخه شدید قاعدگی، تومورهای فیبروم رحمی یا پولیپ رحم هستند، صادق است.
کم خونی، شرایطی است که بدن شما گلبول های قرمز کافی در اختیار ندارد. این می تواند به دلیل از دست دادن خون یا کاهش تولید گلبول های قرمز باشد. همچنین می تواند نتیجه بواسیر یا مشکلات دستگاه گوارش مانند زخم یا سرطان باشد.
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs) مانند ایبوپروفن یا آسپیرین همچنین می توانند منجر به مشکلات دستگاه گوارش و خونریزی شوند. از دیگر دلایل کم خونی می توان به کمبود آهن، اسیدفولیک یا ویتامین B12 اشاره کرد. بیماری های مزمن مانند دیابت یا بیماری کلیوی نیز می تواند باعث کم خونی شود.
برای تایید تشخیص کم خونی، پزشک آزمایش خون درخواست می کند. اگر کمبود آهن دلیل خستگی شما باشد، درمان ممکن است شامل مصرف مکمل های آهن باشد.
غذاهای سرشار از آهن مانند اسفناج، کلم بروکلی و گوشت قرمز نیز می توانند به رژیم غذایی برای کمک به تسکین علائم اضافه شوند. ویتامین C همراه با وعده های غذایی یا همراه با مکمل های آهن می تواند به جذب بهتر آهن و بهبود علائم شما کمک کند.
افسردگی، اضطراب و خستگی
علائم: غم و غصه، احساس ناامیدی، درماندگی، خستگی
گاهی اوقات، افسردگی یا اضطراب ریشه خستگی مزمن است. افسردگی، زنان را دو برابر بیشتر از مردان تحت تاثیر قرار می دهد و اغلب در بین اعضای خانواده نیز اتفاق می افتد. افسردگی معمولا بین سنین ۱۵ تا ۳۰ سالگی شروع می شود.
زنان می توانند پس از تولد نوزاد دچار افسردگی پس از زایمان شوند. برخی از افراد در زمستان با احساس خستگی و غم، دچار اختلال عاطفی فصلی می شوند. افسردگی ماژور (افسردگی اساسی) بخشی از اختلال دو قطبی نیز است.
با افسردگی، ممکن است علاقه ای به فعالیت های عادی روزمره نداشته باشید. در کنار احساس خستگی، ممکن است خیلی کم یا بیش از حد غذا بخورید، بیش از حد بخوابید و یا کم خواب باشید، احساس ناامیدی و بی فایده بودن کنید و علائم جدی دیگری نیز داشته باشید.
علائم اضطراب ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تحریک و هیجان
- دشواری در به خواب رفتن
- نگرانی بیش از حد
- احساس هوشیار بودن در بیشتر اوقات
- احساس احتمال وقوع یک اتفاق
- عصبی بودن
اگر افسرده هستید یا علائم اضطرابی منظم دارید، با پزشک خود صحبت کنید و تحت معاینه قرار بگیرید. اگر دلیل جسمی برای افسردگی یا اضطراب وجود نداشته باشد، پزشک ممکن است دارو تجویز کند یا ممکن است شما را برای ارزیابی روانی به روانپزشک یا روانشناس ارجاع دهد.
اگرچه دلایل خاصی برای افسردگی و یا اضطراب مشخص نیست، اما این ها مشکلات پزشکی قابل درمان هستند. دارو، روان درمانی یا ترکیبی از این دو می تواند به تسکین علائم کمک کند.
فیبرومیالژیا و خستگی
علائم: خستگی مزمن، درد عمیق عضلات، نقاط حساس دردناک، مشکلات خواب، اضطراب، افسردگی
فیبرومیالژیا یکی از شایع ترین دلایل خستگی مزمن و درد اسکلتی عضلانی به ویژه در زنان است. فیبرومیالژیا و سندرم خستگی مزمن اختلالات جداگانه اما مرتبط محسوب می شوند. آن ها یک علامت مشترک دارند، خستگی شدید که زندگی فرد را به شدت مختل می کند.
با وجود فیبرومیالژیا، ممکن است احساس کنید که هر چقدر هم که بخوابید، هرگز آرامش ندارید. و ممکن است احساس کنید همیشه و در هر ساعات از روز دچار خستگی می شوید. ممکن است چندین بار از خواب بپرید. با این حال، ممکن است هر روز دچار اختلال در خواب نباشید. برخی از مبتلایان به فیبرومیالژیا در “مه غلیظ” فیبروم زندگی می کنند، یک احساس ذهنی مبهم که تمرکز در آن دشوار می شود.
خستگی مداوم روزانه با فیبرومیالژیا اغلب به کاهش تحرک منجر می شود. این امر باعث کاهش آمادگی جسمی می شود. همچنین می تواند باعث ایجاد مشکلات مربوط به خلق شود. بهترین راه برای جبران این تاثیرات، تلاش برای ورزش بیشتر است. ورزش تاثیر فوق العاده ای در خواب، خلق و خو و خستگی دارد.
اگر سعی می کنید برای کاهش خستگی ورزش شنا را انجام دهید (یا هر نوع ورزش با شدت متوسط)، آرام آرام شروع کنید. وقتی به فعالیت بدنی اضافه شده عادت می کنید، می توانید وقت بیشتری در استخر یا سالن بدنسازی صرف کنید.
آلرژی های غذایی، عدم تحمل مواد غذایی و خستگی
علائم: خواب آلودگی و خستگی مداوم
اگرچه قرار است غذا انرژی لازم را تامین کند، تحقیقات جدید پزشکی نشان می دهد عدم تحمل مواد غذایی یا آلرژی می تواند برعکس عمل کند. در حقیقت، خستگی ممکن است علامت هشدار دهنده اولیه عدم تحمل غذا یا حساسیت غذایی باشد. بیماری سلیاک که ناشی از عدم توانایی هضم گلوتن است، ممکن است باعث خستگی شود.
از پزشک خود در مورد رژیم حذف غذای آلرژی زا مشورت بگیرید. این رژیم شامل حذف غذایی می شود که در شما باعث بروز علائم آلرژی از جمله خواب آلودگی در طی ۱۰ تا ۳۰ دقیقه پس از خوردن آن ها می شود، ایجاد می کند. همچنین می توانید در مورد آزمایش آلرژی غذایی با پزشک خود صحبت کنید.
بیماری قلبی و خستگی
علائم: خستگی پس از فعالیت های آسان
اگر بعد از فعالیتی که انجام آن در گذشته برایتان آسان بود، مانند پیاده روی یا استفاده از پله خسته شدید، ممکن است وقت آن باشد که با پزشک خود در مورد احتمال بیماری قلبی صحبت کنید.
بیماری قلبی عامل اصلی مرگ و میر در زنان است. اگر خستگی شما به مشکلات قلب مربوط است، معمولا روش های درمانی می تواند به کاهش مشکلات جسمی، خستگی و بازیابی انرژی شما کمک کند.
آرتریت روماتوئید و خستگی
علائم: خستگی، خشکی و سفتی عضلات و مفاصل در صبحگاه، درد مفاصل، مفاصل ملتهب
آرتریت روماتوئید (RA)، نوعی آرتریت التهابی، یکی دیگر از دلایل خستگی بیش از حد است. از آنجا که آسیب مفاصل می تواند منجر به ناتوانی شود، درمان زودرس و تهاجمی بهترین روش برای آرتریت روماتوئید است.
داروهایی که ممکن است در اوایل بروز RA خفیف مورد استفاده قرار گیرند عبارتند از:
- داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAIDs)
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری (DMARDs)
سایر داروهای مورد استفاده در اشکال جدی تر RA شامل درمان های ضد سیتوکین (عوامل آلفا فاکتور نکروز ضد تومور) و همچنین تزریقات و سایر روش های درمانی است.
سایر اختلالات خود ایمنی مانند لوپوس و سندرم شوگرن نیز ممکن است باعث خستگی شوند.
آپنه خواب و خستگی
علائم: خستگی مزمن، احساس خستگی هنگام بیدار شدن، خروپف
اگر خروپف با توقف تنفس همراه باشد، شرایطی که به آن آپنه خواب میگویند، ممکن است فرد دچار خواب آلودگی در روز و خستگی بیش از حد شود.
آپنه انسدادی خواب منجر به کمبود اکسیژن در خون می شود. دلیل آن این است که انسداد از رسیدن هوا به ریه ها جلوگیری می کند. سطح پایین اکسیژن نیز بر عملکرد قلب و مغز تاثیر می گذارد. بعضی اوقات، تنها سرنخی که ممکن است مشخص کند شما دچار آپنه خواب هستید، خستگی مزمن است.
درمورد بررسی مشکلات خواب با پزشک خود مشورت کنید تا مشخص شود که آیا دچار آپنه خواب هستید یا خیر. اگر اضافه وزن دارید، وزن خود را کم کنید و درصورت سیگار کشیدن، آن را متوقف کنید. چاقی و سیگار کشیدن فاکتورهای خطرناک برای بروز آپنه خواب هستند. خوابیدن به پهلو به جای خوابیدم روی کمر ممکن است به از بین بردن آپنه خفیف خواب کمک کند.
پزشک شما ممکن است یک وسیله به نام CPAP تجویز کند که به شما در باز نگه داشتن راه های هوایی در هنگام خواب کمک می کند. در موارد شدید آپنه خواب، جراحی ممکن است کمک کند. جراح بافت هایی را که مانع راه های هوایی می شوند را از بین می برد. در صورت عدم درمان، آپنه خواب می تواند خطر سکته یا حمله قلبی را افزایش دهد.
دیابت و خستگی
علائم: خستگی شدید، افزایش تشنگی و گرسنگی، افزایش ادرار، کاهش وزن غیرمعمول
اگر علائم دیابت نوع ۲ دارید، با پزشک مشورت و درخواست یک آزمایش کلی کنید. اگر دیابت تشخیص داده شد، می توانید با راهنمایی پزشک دیابت نوع ۲ خود را مدیریت کنید.
درمان دیابت نوع ۲ می تواند شامل موارد زیر باشد:
- از دست دادن وزن اضافی
- افزایش فعالیت بدنی
- کنترل دقیق قند خون
- مصرف داروهای دیابت (انسولین یا داروهای دیگر)
- استفاده از یک رژیم کربوهیدرات با شاخص گلیسمی کم، یا رژیم کم کربوهیدرات
سایر اقدامات در شیوه زندگی در سالم ماندن در دیابت نوع ۲ بسیار مهم است. این موارد شامل ترک سیگار، کنترل فشار خون و کاهش کلسترول است.
کم کاری تیروئید و خستگی
علائم: خستگی شدید، کندی، احساس افتادن، افسردگی، عدم تحمل سرما، افزایش وزن
تیروئید یک غده کوچک و پروانه ای شکل است که در پایه گردن شما قرار دارد. این غده به کنترل میزان متابولیسم کمک می کند.
براساس بنیاد تیروئید آمریکا، تقریبا ۱۷٪ از کل زنان تا ۶۰ سالگی دچار اختلال تیروئید خواهند شد. شایع ترین علت آن یک اختلال خود ایمنی است که به تیروئیدیت هاشیموتو معروف است. هاشیموتو غده را از تولید هورمون های تیروئید کافی برای بدن بازمی دارد تا بتواند به درستی، عمل کند. نتیجه، کم کاری تیروئید یا متابولیسم کند است.
آزمایش خون که با نام T3 و T4 شناخته می شود، فعالیت هورمون های تیروئید را تشخیص می دهد. اگر فعالیت این هورمون ها کم باشند، هورمون های مصنوعی (دارو) می توانند آن را جبران کنند.
نوشته مرتبط: تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا و راهکارهای تشخیص آن ها
منبع
