خستگی پس از کرونا – خستگی پس از کرونا چیست و چگونه می توان از آن بهبود یافت؟

معصومه عسکریمرداد ۱۱, ۱۴۰۱آخرین به روز رسانی: مرداد ۱۱, ۱۴۰۱

تعداد زیادی از بیماران از خستگی پس از کرونا شکایت دارند. به گفته متخصصان، خستگی پس از کرونا طبیعی بوده و معمولا با فراموشی و از دست دادن تمرکز، نیاز به خواب بیشتر یا کمبود خواب همراه است.

خستگی یکی از علائم رایج عفونت های ویروسی است و خستگی پس از کرونا نیز از این قاعده مستثنی نیست. اما شدت و طول این خستگی چیزی است که ویروس کرونا را از سرماخوردگی یا حتی آنفولانزا متمایز می کند. فرد ممکن است:

همیشه احساس کسالت و خستگی کند.
احساس کند خیلی سریعتر از قبل دچار کمبود انرژی می شود.
احساس کند کاری که قبلا انجام می داد اکنون غیرممکن است.

دانشمندان هنوز به طور قطعی نمی دانند که چرا بسیاری از بیماران پس از کووید-۱۹ خستگی مداوم را تجربه می کنند.

بخوانید: کدام غذاها و مواد مغذی برای رفع و درمان خستگی و بی حالی مناسب هستند؟

خستگی پس از کرونا چگونه است؟

بسیاری از افراد مدتی پس از ابتلا به ویروس کرونا، مجموعه ای از علائم ناتوان کننده از جمله تنگی نفس، درد عضلانی و سرفه مداوم و خستگی را تجربه می کنند.

هر بیمار خستگی پس از کرونا را کمی متفاوت توصیف می کند. برخی احساس خستگی، کمبود انرژی، ضعف، ناتوانی در ایجاد انگیزه یا خواب آلودگی می کنند. برخی دیگر، بیشتر به عوارض ناشی از خستگی مانند ایجاد مشکلاتی در حافظه کوتاه مدت، تحریک پذیری یا سرگیجه شکایت دارند.

عده ای از بیماران دائما احساس خستگی می کنند، در حالی که برای برخی دیگر پس از انجام فعالیت شدید و کوتاه مدت، مانند کار یا ورزش رخ می دهد. برای برخی، این احساس خستگی در نوسان است. برخی از روزها، بیماران احساس خوبی دارند و موفق به انجام فعالیت های روزانه خود می شوند. روزهای دیگر با علائم ناتوان کننده احساس ناتوانی می کنند.

همه بیماران قبول دارند که این حالت مانند خستگی عادی بعد از یک روز کار یا ورزش بدنی نیست.

خستگی پس از کرونا، که گاهی اوقات به عنوان سندرم خستگی مزمن تشخیص داده می شود، پس از یک خواب خوب شبانه از بین نمی رود. مانند این است که بیماران نمی توانند باتری خود را در طول شب به طور کامل شارژ کند و بدون انرژی لازم برای روز از خواب بیدار شوند.

ّعلائم خستگی پس از کرونا شامل عوارض جسمی، شناختی و رفتاری است، مانند:

خستگی مداوم
مشکلات حافظه کوتاه مدت
تمرکز ضعیف
مشکل در توجه
انگیزه کم
رفلکس های تاخیری
اختلال در مهارت های حرکتی
مهارت های تصمیم گیری ضعیف
سردردهای خفیف تا شدید
سرگیجه و حالت تهوع
درد عضلانی، درد مفاصل و ضعف
بدخلقی و تحریک پذیری
هماهنگی ضعیف دست و چشم
از دست دادن اشتها
کاهش عملکرد سیستم ایمنی
تاری دید

اگر متوجه شدید که علائم شما به سرعت در حال پیشرفت است، فورا به پزشک مراجعه کنید.

علت خستگی پس از کرونا چیست؟

هیچ پاسخ قطعی برای علت خستگی پس از کرونا وجود ندارد. اما برخی از محتمل‌ترین توضیحات برای خستگی پس از کرونا شامل ترکیبی از موارد زیر است:

مشکلات تنفسی: بسیاری از بیماران، ماه ها پس از تشخیص اولیه، مشکلات تنفسی را تجربه می کنند. مشکلات تنفسی میزان اکسیژن در گردش در بدن را کاهش می دهد. کاهش سطح اکسیژن ، موجب احساس خستگی می شود.
اختلال عصبی عروقی: خستگی پس از عفونت کروناویروس می تواند ناشی از تغییرات عروقی در مغز باشد.

در یک مغز سالم، سلول های عصبی انرژی و اکسیژن را از رگ های خونی اطراف خود دریافت می کنند. این اتصال را جفت عصبی عروقی (NVC) می نامند.

ویروس کرونا با ایجاد اختلال در ارتباط بین نورون ها و عروق خونی، جریان اکسیژن و مواد مغذی در مغز را مختل می کند. در نتیجه، بخش‌هایی از مغز بدتر از آنچه باید عمل می‌کنند. این به عنوان اختلال عملکرد جفت عصبی عروقی (NVC) شناخته می شود.

اختلال در سیستم عصبی خودمختار: ANS بخشی از سیستم عصبی است و اندام های داخلی بدن را بدون اینکه متوجه شویم کنترل می کند. بر عضلات و اندام‌های بدن تاثیر می‌گذارد و طیف وسیعی از عملکردها مانند ضربان قلب، تنفس و هضم را کنترل می‌کند.

ANS چندین بخش دارد. دو مورد از مهمترین آنها سیستم عصبی سمپاتیک (SNS) و سیستم عصبی پاراسمپاتیک (PNS) هستند.

وقتی مغز ما به خطری مشکوک می شود، SNS را فعال می کند، که به نوبه خود شروع به پمپاژ خون به عضلات کرده و سرعت تنفس را افزایش می دهد. وقتی تهدید از بین رفت، PNS وارد عمل می شود و همه چیز را آرام می کند.

در بیماران مبتلا به کووید طولانی مدت، سیستم عصبی سمپاتیک غالب می شود. جای تعجب نیست که ماندن در این حالت دائمی از هوشیاری افزایش یافته بدنی منجر به خستگی جسمی، ذهنی و عاطفی می شود.

مشکلات گوارشی: بسیاری از بیمارانی که از عوارض طولانی کرونا رنج می برند، مشکلات گوارشی را نیز تجربه می کنند. سیستم گوارش مسئول جذب مواد مغذی به بدن است. اگر بدن مواد مغذی کافی مانند کربوهیدرات ها، پروتئین، چربی ها، ویتامین ها و مواد معدنی را جذب نکند، سطح انرژی کاهش می یابد.
پاسخ ایمنی اغراق آمیز: خستگی پس از کرونا ممکن است با سیستم ایمنی بدن ارتباط داشته باشد.هنگامی که در حال مبارزه با یک ویروس هستید، سیستم ایمنی مواد شیمیایی به نام سیتوکین ها را تولید می کند که مسئول بسیاری از علائم عفونت ویروسی مانند خستگی و درد هستند.

در شرایط عادی، تولید سیتوکین ها پس از از بین رفتن عفونت ویروسی متوقف می شود. با این حال، نشانه هایی وجود دارد که در برخی از بیماران مبتلا به کووید، سطح سیتوکین ها هرگز به حالت عادی باز نمی گردد. این پاسخ بیش فعال ممکن است باعث خستگی مداوم شود.

میتوکندری ناکارآمد: میتوکندری نقش حیاتی در تبدیل انرژی از غذایی (کربوهیدرات ها و چربی) به نوعی انرژی به نام آدنوزین تری فسفات (ATP) دارد که می تواند توسط سلول های بدن استفاده شود. به نظر می رسد که ویروس کرونا می تواند عملکرد طبیعی میتوکندری را مختل کند که به نوبه خود بر تولید انرژی در بدن تاثیر می گذارد.
خستگی ثانویه: بیماران ممکن است بر اثر کیفیت پایین خواب، نوعی خستگی را تجربه کنند که به عنوان خستگی ثانویه شناخته می شود. علائم رایج پس از کووید مانند سردرد، عدم توانایی در ورزش کردن و مشکلات بینایی نیز می تواند منجر به احساس خستگی شود.

خستگی پس از کرونا چقدر طول می کشد؟

در مرحله حاد بیماری کرونا، خستگی خفیف یک پاسخ طبیعی است. برای اکثر افراد، این خستگی پس از دو تا سه هفته برطرف می شود. سعی نکنید خیلی زود سطح فعالیت خود را افزایش دهید. عجله در بهبودی می تواند باعث شود برای مدت طولانی تری احساس خستگی کنید.

شدت و مدت زمانی که بیماران خستگی را تجربه می کنند با شدت عفونت اولیه ارتباطی ندارد. بیماران ممکن است در طول بیماری کرونا حاد حالشان خوب نباشد، اما به سرعت بهبود ‌یابند، در حالی که بیماران مبتلا به یک مورد خفیف ممکن است برای مدت طولانی پس از آن دچار خستگی شوند.

چگونه می توان از خستگی پس از کرونا بهبود یافت؟

هیچ دارویی برای رفع خستگی وجود ندارد، اما کارهای زیادی وجود دارد که می‌توانید برای کاهش علائم، کمک به بهبودی و بهبود کیفیت زندگی انجام دهید.

از یک الگوی دقیق خواب پیروی کنید: هر روز در ساعت معینی به رختخواب بروید و از خواب بیدار شوید. این کار به بدن برای داشتن یک روتین و خواب بهتر کمک می کند. ممکن است مکمل های ملاتونین نیز مفید باشند.
چرت های کوتاه در طول روز: اگر بعد از انجام یک فعالیت احساس خستگی می کنید، ۳۰ دقیقه چرت بزنید. از زیاد خوابیدن در طول روز خودداری کنید زیرا این کار باعث اختلال در الگوی خواب در شب شده و باعث می شود احساس خستگی بیشتری کنید.
به طور منظم ورزش کنید: ممکن است در ابتدا احساس خستگی بیشتری کنید، اما ورزش منظم به بهبود سریع سطح انرژی کمک می کند. حتی یک پیاده روی کوتاه می تواند کمک کننده باشد. به آرامی شروع کنید و شدت و فرکانس را به تدریج افزایش دهید.
تمرینات تمدد اعصاب انجام دهید: ریلکس کردن، مدیتیشن و ماساژ ممکن است به بهبود عملکرد عضلات و کاهش درد عضلانی کمک کند.
تمرین تنفس: چهار ثانیه دم و شش ثانیه بازدم بکشید و یک ثانیه نفس خود را حبس کنید. چند بار این کار را تکرار کنید.
رژیم غذایی متعادل داشته باشید: غذاهای سالم بخورید و هیدراته بمانید. از چربی های ناسالم (مانند غذاهای سرخ شده)، غذاهای فرآوری شده و قند بیش از حد اجتناب کنید. اگر مشکلات گوارشی دارید، از تغییر سریع رژیم غذایی خودداری کنید زیرا ممکن است باعث تغییرات متابولیک بیشتر و بدتر شدن خستگی شود.
با کسی صحبت کنید: یک دوست یا یک درمانگر حرفه ای پیدا کنید تا در مورد سلامت روان خود صحبت کنید، به خصوص اگر خستگی شما را غمگین و افسرده می کند. نادیده گرفتن این احساسات باعث از بین رفتن آن ها نمی شود، اما تصدیق آن ها و کار روی آن ها به شما کمک خواهد کرد.
مکمل منیزیم را امتحان کنید: اگر از میگرن رنج می برید، مکمل منیزیم ممکن است به مدیریت این وضعیت کمک کند.
انرژی خود را حفظ کنید: در محل کار یا خانه، فعالیت های مهم روزانه یا کارهایی را که نیاز به تلاش ذهنی بیشتری دارند، در زمانی که بیشترین انرژی را دارید، اولویت بندی کنید.
ویتامین D مصرف کنید: بهتر است ویتامین D را به طور طبیعی دریافت کنید. حداقل ۳۰ دقیقه در روز، ترجیحا در اوایل صبح در معرض نور خورشید قرار بگیرید.
شاد باشید و از زندگی لذت ببرید: با خود واقع بین و مهربان باشید. فعالیت های سرگرم کننده ای را انجام دهید که می تواند ذهن و بدن شما را آرام کند.