علائم مسمومیت غذایی کدامند و چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
علائم مسمومیت غذایی می تواند از خفیف تا بسیار جدی، متغیر باشد. علائم ممکن است بسته به میکروبی که وارد بدن شده است، متفاوت باشد. شایعترین علائم مسمومیت غذایی عبارتند از:
- معده درد
- گرفتگی ماهیچه معده
- حالت تهوع
- استفراغ
- اسهال
- تب
بعد از مصرف یک غذا یا نوشیدنی آلوده، ممکن است ساعت ها یا روزها طول بکشد تا علائم مسمومیت بروز کنند. اگر علائم مسمومیت غذایی مانند اسهال یا استفراغ دارید، مایعات زیادی بنوشید تا از کمبود آب بدن جلوگیری کنید.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
در صورت شدت علائم باید به پزشک مراجعه کرد. این علائم عبارتند از:
- اسهال خونی
- تب بالا (دمای بیش از ۳۸ درجه سلسیوس، اندازه گیری شده در دهان)
- استفراغ مکرر که مانع از مصرف مایعات می شود (که می تواند منجر به کم آبی بدن شود)
- علائم کم آبی بدن، از جمله عدم ادرار و یا ادرار کم، داشتن دهان و گلوی بسیار خشک یا احساس سرگیجه هنگام ایستادن
- اسهالی که بیش از ۳ روز طول بکشد
مشکلات جدی سلامتی و اثرات طولانی مدت مسمومیت غذایی
بیشتر افراد در هنگام مسمومیت غذایی تنها علائم خفیفی دارند و این علائم ممکن است چند ساعت تا چند روز طول بکشند. با این حال، برخی از افراد باید در بیمارستان بستری شوند. همچنین برخی افراد دچار مشکلات سلامتی طولانی مدت یا حتی مرگ می شوند. عفونت های منتشر شده توسط غذا می توانند منجر به موارد زیر شوند:
- آرتروز مزمن
- آسیب مغزی و عصبی
- نارسایی کلیه ناشی از سندرم همولیتیک اورمیک (HUS)
علائم و میکروب های شایعی که موجب مسمومیت غذایی می شوند
برخی از میکروب ها، چند ساعت پس از بلعیده شدن موجب بیماری می شوند و برخی دیگر ممکن است چند روز طول بکشد تا فرد را بیمار کنند. در ادامه به لیستی از علائم، زمان شروع علائم و منابع غذایی متداول که موجب مسمومیت غذایی می شوند، خواهیم پرداخت.
مسمومیت غذایی با میکروب استافیلوکوکوس اورئوس (استاف)
- علائم از ۳۰ دقیقه تا ۸ ساعت پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: این علائم عبارتند از حالت تهوع، استفراغ، گرفتگی معده و اسهال (در بیشتر افراد).
- منابع غذایی معمولی که موجب مسمومیت غذایی با استافیلوکوکوس اورئوس می شوند: غذاهایی که پس از تماس با دست پخته نمی شوند، مانند گوشت های خرد شده، پودینگ، شیرینی و ساندویچ
مسمومیت غذایی با میکروب ویبریو
- علائم از ۲ تا ۴۸ ساعت پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: اسهال آبکی، حالت تهوع، گرفتگی معده، استفراغ، تب، لرز
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومیت غذایی با ویبریو می شوند عبارتند از: صدف های خام یا نپخته
مسمومیت غذایی با میکروب کلستریدیوم پرفریجنز
- علائم ۶ تا ۲۴ ساعت پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: علائم عبارتند از اسهال، گرفتگی معده. معمولا به طور ناگهانی شروع می شوند و کمتر از ۲۴ ساعت طول می کشند. در این مسمومیت غذایی استفراغ و تب شایع نیست.
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومیت غذایی با کلستریدیوم پرفریجنز می شوند: گوشت گاو یا مرغ، به خصوص تکه های بزرگ گوشت کبابی، شیره گوشت، غذاهای خشک یا از قبل پخته شده
مسمومیت غذایی با میکروب سالمونلا
- علائم از ۶ ساعت تا ۶ روز پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: اسهال، تب، گرفتگی معده، استفراغ
- منابع غذایی متداول که موجب مسمومیت غذایی با سالمونلا می شوند: مرغ، بوقلمون و گوشت خام یا نپخته، تخم مرغ، شیر و آب میوه و سبزیجات خام (غیر پاستوریزه)
- منابع دیگر: بسیاری از حیوانات، از جمله طیور خانگی، خزندگان و دوزیستان و جوندگان (حیوانات خانگی جیبی)
مسمومیت غذایی با نورو ویروس
- علائم از ۱۲ تا ۴۸ ساعت پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: اسهال، حالت تهوع، درد معده، استفراغ
- منابع غذایی متداول که موجب مسمومیت غذایی با نورو ویروس می شوند: سبزیجات برگ دار، میوه های تازه، صدف یا آب آلوده
- منابع دیگر: فرد آلوده، لمس کردن سطوحی که ویروس روی آن ها است
مسمومیت غذایی با میکروب کلستریدیوم بوتولینوم (بوتولیسم)
- علائم ۱۸ تا ۳۶ ساعت پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: دو بینی یا تاری دید، افتادگی پلک، اختلال در گفتار، مشکل در بلع و تنفس، خشکی دهان، ضعف و فلج عضله. علائم از سر شروع می شود و با بدتر شدن بیماری به سمت پایین بدن حرکت می کند.
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومیت غذایی با کلستریدیوم بوتولینوم می شوند: غذاهای کنسروی یا تخمیر شده نامناسب و معمولا خانگی.
مسمومیت غذایی با میکروب کمپیلوباکتر
- علائم از ۲ تا ۵ روز پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: اسهال (غالبا خونی)، گرفتگی و درد معده، تب
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومیت غذایی با کمپیلوباکتر می شوند: گوشت خام یا نپخته طیور، شیر خام (غیرپاستوریزه) و آب آلوده
مسمومسیت غذایی با E. coli (اشریشیا کلی)
- علائم ۳ تا ۴ روز پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: گرفتگی شدید معده، اسهال (اغلب خونی) و استفراغ. حدود ۵-۱۰٪ از افراد مبتلا به E. coli به یک بیماری تهدید کننده زندگی مبتلا می شوند.
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومسیت غذایی با E. coli می شوند: گوشت گاو خام یا نپخته، شیر و آب غیر پاستوریزه، سبزیجات خام (مانند کاهو)، جوانه خام گیاهان، آب آلوده
مسمومیت غذایی با میکروب سیکلوسپورا
- علائم ۱ هفته پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: اسهال آبکی، کاهش اشتها و کاهش وزن، گرفتگی و درد معده، نفخ شکم، افزایش گاز، تهوع و خستگی.
- منابع غذایی معمول که موجب مسمومیت غذایی با سیکلوسپورا می شوند: میوه ها، سبزیجات و گیاهان خام
مسمومیت غذایی با میکروب لیستریا
- علائم از ۱ تا ۴ هفته پس از مواجهه بدن با میکروب شروع می شوند: زنان باردار در صورت مسمومیت با لیستریا معمولا تب و علائم دیگر آنفولانزا مانند خستگی و دردهای عضلانی را تجربه می کنند. عفونت در دوران بارداری می تواند منجر به بیماری جدی یا حتی مرگ در نوزادان شود.
علائم در سایر افراد (اغلب بزرگسالان و سالمندان) شامل سردرد، سفتی گردن، گیجی، از دست دادن تعادل و تشنج، تب و دردهای عضلانی می باشند.
- منابع غذایی متداول که موجب مسمومیت غذایی با لیستریا می شوند: پنیرهای نرم، جوانه خام گیاهان، خربزه، هات داگ، پاته (Pâté)، گوشت غذاهای نیمه آماده، غذاهای دریایی دودی و شیر خام (غیرپاستوریزه)
منبع
