کمبود ویتامین D – تاثیرات آن بر سلامتی و راهکارهای تشخیص و درمان آن
ویتامین D که به عنوان ویتامین آفتاب شناخته شده است، در پاسخ به قرار گرفتن پوست در معرض نور خورشید، توسط بدن تولید می شود. همچنین ویتامین D به طور طبیعی در برخی غذاها از جمله بعضی از ماهی ها، روغن های کبد ماهی، زرده تخم مرغ و در محصولات لبنی و غلات غنی شده مشاهده می شود.
ویتامین D برای داشتن استخوان های قوی ضروری است، زیرا به بدن کمک می کند تا کلسیم را از رژیم غذایی دریافت و استفاده کند. معمولا، کمبود ویتامین D با نرمی استخوان ها همراه است، بیماری ای که در آن بافت استخوان به درستی مواد معدنی را جذب نمی کند و منجر به استخوان های نرم و ناهنجاری های اسکلتی می شود. اما جلوگیری از نرمی استخوان تنها ویژگی ویتامین D نیست و تحقیقات به طور فزاینده ای حاکی از اهمیت ویتامین D در محافظت از بدن در برابر بسیاری از مشکلات سلامتی است.
علائم و خطرات کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین D، هنگامی که سطح ویتامین D در بدن بسیار پایین باشد، اتفاق می افتد و می تواند باعث نازک، شکننده و بد شکل شدن استخوان ها شود. به نظر می رسد ویتامین D همچنین در تولید انسولین و عملکرد سیستم ایمنی نقش دارد.
اگرچه میزان ویتامین D ای که بزرگسالان از رژیم های غذایی خود دریافت می کنند، اغلب کمتر از مقدار لازم و توصیه شده است، قرار گرفتن در معرض نور خورشید می تواند آن را جبران کند. برای اکثر بزرگسالان، کمبود ویتامین D جای نگرانی ندارد. با این حال، برخی از گروه ها، به ویژه افرادی که چاق هستند، پوست تیره دارند و سن آن ها بالاتر از ۶۵ سال است، ممکن است به دلیل رژیم های غذایی، قرار نگرفتن در معرض آفتاب و یا عوامل دیگر، سطح ویتامین D کمتری داشته باشند.
با این حال مصرف بیش از حد ویتامین D ممنوع است و سایر خطرات و مشکلات سلامتی را به همراه خواهد داشت.
علائمی چون درد استخوان و ضعف عضلات می توانند به معنای کمبود ویتامین D باشند. با این حال، برای بسیاری از افراد، علائم نامحسوس است. کمبود ویتامین D حتی بدون علائم، می تواند خطرات سلامتی را به همراه داشته باشد. سطح پایین ویتامین D موجود در خون با آسیب های زیر همراه است:
- افزایش خطر مرگ در اثر بیماری های قلبی عروقی
- اختلال شناختی در افراد مسن
- آسم شدید در کودکان
- سرطان
تحقیقات نشان می دهند که ویتامین D می تواند در پیشگیری و درمان تعدادی از بیماری های مختلف از جمله دیابت نوع ۱ و ۲، فشار خون بالا، عدم تحمل گلوکز و بیماری ام اس نقش داشته باشد.
علل کمبود ویتامین D
کمبود ویتامین D به دلایل مختلف ممکن است رخ دهد:
- مقادیر توصیه شده ویتامین D را در رژیم های غذایی خود مصرف نمی کنید. این احتمال در صورت دنبال کردن رژیم وگان وجود دارد، زیرا بیشتر منابع طبیعی ویتامین D، در حیوانات و محصولات حیوانی از جمله ماهی و روغن ماهی، زرده تخم مرغ، شیر غنی شده و کبد گاو هستند.
- در معرض نور خورشید به میزان کافی قرار نمی گیرید. از آنجا که وقتی پوست در معرض نور خورشید قرار می گیرد بدن ویتامین D تولید می کند، ممکن است با بیش از حد در منزل یا محیط بسته ماندن، زندگی در مناطق شمالی، پوشیدن لباس هایی که بیشتر پوست را می پوشاند، یا داشتن شغلی که باعث می شود کم تر در معرض آفتاب قرار بگیرید، احتمال کمبود ویتامین D وجود داشته باشد.
- داشتن رنگ پوست تیره. رنگدانه ملانین، توانایی پوست در ساخت ویتامین D در پاسخ به قرار گرفتن در معرض نور خورشید را، کاهش می دهد. برخی از مطالعات نشان می دهند بزرگسالان با پوست تیره در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار دارند.
- کلیه ها نمی توانند ویتامین D را به شکل فعال خود تبدیل کنند. با افزایش سن، کلیه ها قادر به تبدیل ویتامین D به شکل فعال خود نیستند، بنابراین خطر کمبود ویتامین D را افزایش می دهند.
- دستگاه گوارش نمی تواند به اندازه کافی ویتامین D جذب کند. برخی از مشکلات سلامتی از جمله بیماری کرون، فیبروز کیستیک و بیماری سلیاک می توانند بر توانایی روده در جذب ویتامین D از مواد غذایی تأثیر بگذارد.
- چاقی. ویتامین D توسط سلول های چربی از خون خارج می شود و باعث آزاد شدن آن در گردش خون می شود. افرادی که دارای شاخص توده بدنی ۳۰ یا بیشتر هستند، اغلب ویتامین D خون کمی دارند.
آزمایش کمبود ویتامین D
دقیق ترین روش برای اندازه گیری میزان ویتامین D در بدن، آزمایش ۲۵ هیدروکسی ویتامین D می باشد. سطح ۲۰ نانوگرم در هر میلی لیتر تا ۵۰ نانوگرم در هر میلی لیتر برای افراد سالم در نظر گرفته شده است. سطحی کمتر از ۱۲ نانوگرم در میلی لیتر نشان دهنده کمبود ویتامین D است.
درمان کمبود ویتامین D
درمان کمبود ویتامین D شامل دریافت ویتامین D، بیشتر از طریق رژیم و مکمل ها صورت می گیرد. اگرچه در مورد مقدار ویتامین D مورد نیاز برای سلامتی، در بین محققان و پزشکان اتفاق نظر وجود ندارد و این مقادیر بسته به سن و شرایط سلامتی افراد متفاوت است، اما غلظت کمتر از ۲۰ نانوگرم در میلی لیتر عموما ناکافی بوده و نیاز به درمان دارد.
دستورالعمل های انستیتوی پزشکی، میزان توصیه شده رژیم غذایی (RDA) ویتامین D را به ۶۰۰ واحد بین المللی (IU) برای همه افراد بین سنین ۱ تا ۷۰ سال و برای افراد بزرگتر از ۷۰ سال به ۸۰۰ IU افزایش داده است تا سلامت استخوان ها را بهینه کند. بالاترین حد ایمن مصرف ویتامین D نیز به ۴۰۰۰ IU افزایش یافته است. البته پزشکان ممکن است بیش از ۴۰۰۰ IU برای درمان کمبود ویتامین D تجویز کنند.
اگر زمان زیادی را زیر نور آفتاب نمی گذرانید یا بیش از اندازه از ضد آفتاب استفاده می کنید (ضد آفتاب باعث جلوگیری از تولید ویتامین D می شود)، باید در مورد مصرف مکمل ویتامین D با پزشک خود صحبت کنید، به خصوص اگر مشکلاتی دارید که شما را بیشتر در معرض خطر کمبود ویتامین D قرار می دهد.
منبع
