دلایل خشکی دهان در شب – چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
بعضی از افراد بیشتر از دیگران خشکی دهان در شب را تجربه می کنند. اگرچه این امر ممکن است به دلیل تغییرات طبیعی در میزان تولید بزاق باشد، اما برخی از بیماری ها نیز می توانند موجب خشکی دهان در شب شوند.
خشکی دهان، به شرایطی گفته می شود که در آن غدد بزاقی دهان، بزاق کافی برای مرطوب نگه داشتن دهان ایجاد نمی کنند.
بزاق با خنثی سازی اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها، محدود کردن رشد باکتری ها و جمع آوری ذرات باقی مانده غذا در دهان، از پوسیدگی دندان جلوگیری می کند. بزاق همچنین قدرت چشایی را افزایش می دهد و جویدن و بلعیدن را آسان می کند. علاوه بر این، آنزیم های موجود در بزاق به هضم غذا کمک می کنند.
درمان خشکی دهان به علت آن بستگی دارد. در ادامه به علل مختلف خشکی دهان در شب و گزینه های درمانی مرتبط با آن خواهیم پرداخت. همچنین به لیستی از درمان های خانگی برای خشکی دهان اشاره خواهیم کرد.
علائم خشکی دهان کدامند؟
عدم تولید مقدار کافی بزاق دهان و خشکی دهان می تواند علائم زیر را ایجاد کند:
- خشکی یا احساس چسبندگی در دهان
- بزاق غلیظ و رشته ای
- بوی بد دهان
- دشواری در جویدن، گفتار و بلعیدن
- خشکی گلو یا گلو درد و گرفتگی صدا
- خشکی یا ایجاد شیار در زبان
- تغییر حس چشایی
- دشواری در استفاده از دندان مصنوعی
- چسبیدن رژلب روی دندان
دلایل خشکی دهان در شب چیست؟
خشکی دهان در شب می تواند به دلایل مختلفی ایجاد شود.
خشکی دهان در شب مرتبط با مقدار تولید بزاق
براساس مقاله منتشر شده در مجله Compendium، غدد بزاقی معمولا در شب بزاق کمتری تولید می کنند. در نتیجه، بعضی از افراد ممکن است خشکی دهان در شب را تجربه کنند.
برای کنترل و درمان خشکی دهان در شب مرتبط با تولید کمتر بزاق، پزشک ممکن است دهان شویه های خاصی برای فرد تجویز کند که می تواند دهان را مرطوب کرده و احساس خشکی دهان را قبل از خواب کاهش دهد. معمولا افرادی که دچار خشکی دهان در شب می شوند، بهتر است هنگام خواب یک لیوان آب کنار خود داشته باشند.
خشکی دهان در شب مرتبط با کمبود آب بدن
حدود ۲۰٪ از افراد مسن با خشکی دهان، دست و پنجه نرم می کنند. در افراد مسن، این حالت معمولا در اثر کم آبی بدن یا به عنوان عارضه جانبی یک داروی خاص رخ می دهد.
خشکی دهان در افراد مسن که از پروتزهای دندانی یا از دندان مصنوعی استفاده می کنند ممکن است موجب عدم قرار گرفتن صحیح این ابزارها در دهان شود. بدون بزاق کافی، دندان مصنوعی می تواند باعث ایجاد زخم بر روی لثه شود.
شخصی که دچار خشکی دهان می شود باید به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کند. اگر خشکی دهان به دلیل داروهایی است که فرد مصرف می کند، ممکن است پزشک یا دندانپزشک دوز دارو و یا به طور کلی دارو را تغییر دهد.
در برخی موارد، افراد ممکن است داروهایی برای بهبود عملکرد غدد بزاقی دریافت کنند.
خشکی دهان در شب مرتبط با عوارض جانبی دارو
بیش از ۴۰۰ نوع دارو وجود دارد که می توانند توانایی بدن در تولید بزاق را کاهش دهند. افرادی که در شب از این داروها استفاده می کنند ممکن است علائم خشکی دهان در شب را تجربه کنند.
برخی از داروهایی که می توانند باعث خشکی دهان شوند عبارتند از:
- داروهای کاهش فشار خون، یا داروهای ضد فشار خون بالا
- آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد افسردگی
- داروهای ادرار آور
- برخی از داروهای کنترل کننده بیماری پارکینسون
- شیمی درمانی
- پرتو درمانی
اگر فرد مشکوک است که دارو موجب خشکی دهان شده، باید به پزشک خود مراجعه کند. با این حال، افراد نباید مصرف داروهای خود را متوقف کنند، مگر اینکه تایید پزشک خود را برای این کار داشته باشند.
پزشک ممکن است پیشنهاد کند که دوز دارو کاهش یابد یا دارو در اوایل روز مصرف شود. گاهی اوقات، پزشک ممکن است برای رفع خشکی دهان در شب، داروی مشابهی را جایگزین کند.
پزشک همچنین ممکن است موارد زیر را توصیه کند:
- مصرف داروها با آب فراوان
- نوشیدن آب در شب
- جویدن آدامس برای تولید بزاق
- استفاده از دستگاه مرطوب کننده برای افزایش رطوبت هوا و کاهش احساس خشکی دهان
خشکی دهان در شب مرتبط با تنفس از دهان
گاهی اوقات خشکی دهان در شب می تواند بر اثر تنفس از دهان ایجاد شود. برخی از علل احتمالی تنفس از دهان عبارتند از:
- تنگی یا انسداد مجاری بینی
- یک بیماری حاد، مانند عفونت دستگاه تنفسی فوقانی یا سرماخوردگی
- آلرژی
- آپنه انسدادی خواب، که ممکن است منجر به خروپف شود
درمان تنفس شبانه از دهان، به علت آن بستگی دارد. در ادامه به بیان علل بالقوه و گزینه های درمانی مرتبط با آن ها می پردازیم.
- عفونت ها: آنتی بیوتیک ها می توانند به درمان عفونت باکتریایی و داروهای ضد احتقان به کاهش احتقان سینوس کمک کنند.
- آلرژی: آنتی هیستامین ها می توانند به درمان آلرژی و کورتیکواستروئیدها به رفع هرگونه التهاب و گرفتگی بینی مرتبط با آلرژی کمک کنند.
- آپنه خواب: افرادی که دچار آپنه خواب می شوند ممکن است به دستگاه فشار جریان هوای همواره مثبت یا مداوم مثبت (CPAP) نیاز داشته باشند. CPAP ماسکی است که روی دهان یا بینی قرار می گیرد و هوا را به مجاری تنفسی می رساند تا مجاری تنفسی در هنگام خواب باز بمانند.
اگرچه این درمان در برابر آپنه خواب موثر است، اما جریان مداوم هوا می تواند علائم خشکی دهان را بدتر کند. فرد باید برای تنظیم ماسک با پزشک یا دندانپزشک خود صحبت کند.
- مجاری بینی باریک: در بعضی موارد، ممکن است افرادی که دارای مجاری بینی باریک هستند به عمل جراحی برای گسترش مجاری بینی نیاز داشته باشند. این امر نیاز به تنفس از دهان را برطرف می کند.
سندرم شوگرن
سندرم شوگرن یک اختلال خود ایمنی است که در آن بدن به غدد اشک و غدد تولید کننده بزاق حمله می کند. در نتیجه، فردی که به سندرم شوگرن مبتلا است، به طور معمول احساس خشکی دهان را تجربه می کند. این علامت ممکن است در شب، هنگامی که غدد بزاقی به طور طبیعی بزاق کمتری تولید می کنند، بدتر شود.
علائم سندرم شوگرن که موجب خشکی دهان می گردد، عبارتند از:
- دشواری در بلعیدن غذا در صورت عدم نوشیدن مایعات
- درد در دهان
- مشکلات گفتاری در شب
- خشکی چشم، بینی، گلو یا واژن
پزشک ممکن است داروهایی را برای کاهش خشکی دهان و تولید بیشتر بزاق تجویز کند. به افراد مبتلا به سندرم شوگرن، نوشیدن مداوم آب و جویدن آدامس های بدون قند برای تحریک تولید بزاق توصیه می شود.
درمان های خانگی برای خشکی دهان در شب
صرف نظر از علت اصلی خشکی دهان در شب، درمان های خانگی زیر می توانند به کاهش احساس خشکی دهان کمک کنند:
- اجتناب از مصرف نوشیدنی های کافئین دار در شب
- اجتناب از استعمال دخانیات و استفاده از محصولات تنباکو، که می توانند دهان را خشک کنند
- جویدن آدامس بدون قند یا مکیدن قرص های lozenges بدون قند یا آب نبات های سفت برای تحریک تولید بزاق
- نوشیدن مرتب آب در طول روز
برای کاهش خطر پوسیدگی دندان مرتبط با خشکی دهان، افراد باید بهداشت دهان و دندان را به خوبی رعایت کنند. این امر شامل نخ دندان کشیدن به صورت روزانه و مسواک زدن دندان ها دو بار در روز با استفاده از خمیر دندان های حاوی فلوراید است.
افرادی که دهانشان بسیار خشک است ممکن است نیاز به معاینه مکرر دندانپزشک داشته باشند. این امر برای اطمینان از عدم ایجاد پوسیدگی است.
چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد؟
خشکی دهان در شب به ندرت یک فوریت پزشکی محسوب می شود. با این حال در برخی موارد، ممکن است فرد نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
افراد در صورت مشاهده موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنند:
- خشکی دهان که کیفیت خواب فرد را در شب تحت تاثیر قرار می دهد
- خشکی دهان که باعث درد و ناراحتی می شود
- افزایش بروز پوسیدگی های دندانی، با وجود مراجعه مرتب به دندانپزشک و رعایت بهداشت
کلام آخر
خشکی دهان در شب می تواند در نتیجه کاهش طبیعی تولید بزاق در شب ایجاد شود. با این حال، خشکی دهان در شب می تواند نشانه ای از یک بیماری حاد یا یک بیماری زمینه ای نیز باشد.
اگر خشکی دهان باعث درد یا ناراحتی می شود و یا خواب و زندگی فرد را تحت تاثیر قرار می دهد، باید به پزشک مراجعه کند.
منبع: medicalnewstoday
