دلایل خارش گلو و راهکارهای پیشگیری و درمان آن
تقریبا هر کسی هر از گاهی ناراحتی و خارش گلو را تجربه می کند. این مشکل، می تواند نشانه تب یونجه، آلرژی، عفونت ویروسی و یا باکتریایی باشد.
بیشتر اوقات، خارش گلو را می توان با درمان های ساده و بدون نیاز به نسخه پزشک (OTC) و با روش های خانگی کنترل کرد.
دلایل ایجاد خارش گلو کدامند؟
خارش گلو می تواند در اثر عوامل مختلفی ایجاد شود. این عوامل می توانند پوست و اعصاب را تحریک کرده و باعث ایجاد احساس خارش شوند. علل احتمالی این مشکل عبارتند از:
رینیت آلرژیک
رینیت آلرژیک، که به عنوان تب یونجه نیز شناخته می شود، ممکن است یکی از شایع ترین دلایل خارش گلو باشد.
رینیت آلرژیک هنگامی اتفاق می افتد که بدن نسبت به ماده ای بی ضرر، از خود واکنش اضافی نشان دهد و موجب آزاد شدن ماده ای شیمیایی به نام هیستامین شود. این ماده باعث ایجاد این واکنش های بیش از حد بدن می شود.
محرک های رایج، شامل گرده، شوره و یا پوست حیوانات، گرد و غبار و مواد تحریک کننده مانند دود سیگار یا دود اگزوز می باشند.
حساسیت غذایی
در این واکنش های آلرژیک، بدن به گونه ای به بعضی از غذاها واکنش نشان می دهد که گویی غذاها مضر بوده و قصد آسیب به بدن را دارند. واکنش ها به طور کلی طی چند دقیقه یا چند ساعت پس از مصرف غذای محرک، ایجاد می شوند.
خارش گلو و دهان، می توانند از علائم خفیف آلرژی باشند. با این حال، این واکنش ها ممکن است خطر مرگ نیز داشته باشند.
غذاهای محرک رایج شامل بادام زمینی، صدف، تخم مرغ، شیر و گندم می باشند.
فاکتورهای محیطی
گاهی اوقات، فرد به دلیل عوامل محیطی که آلرژن (آلرژی زا) نیستند، خارش گلو را تجربه می کند. این فاکتورها می توانند شامل موارد زیر باشند:
- دود سیگار
- عطرها
- مواد شوینده با بوی قوی
- محصولات تمیز کننده با بوی قوی
آلرژی دارویی
بسیاری از افراد به برخی از داروهای خاص از جمله پنی سیلین و سایر آنتی بیوتیک ها آلرژی دارند. شدت آلرژی از خفیف تا بسیار جدی و مرگ آور متغیر خواهد بود.
علائم آلرژی به دارو می تواند شامل خارش گلو باشد که اندکی پس از مصرف داروی جدید شروع می شود.
عفونت های باکتریایی و ویروسی
گلودرد استرپ یا عفونت های باکتریایی لوزه، ممکن است با خارش گلو شروع شده و با پیشرفت آن، گلو درد شدیدتر ایجاد شود.
ویروس هایی مانند سرماخوردگی معمولی یا ویروس آنفولانزا هر دو می توانند موجب خارش گلو شوند.
اگر خارش گلو تنها به دلیل سرماخوردگی باشد، بعید است که به گلودرد تبدیل شود. اما اگر فرد به عفونت آنفولانزا مبتلا باشد، درد گلو شدیدتر و با تب، درد بدن و ناراحتی در قفسه سینه همراه خواهد بود.
کم آبی بدن
کمبود آب بدن هنگامی اتفاق می افتد که آب جذب شده توسط بدن، کمتر از آب از دست رفته باشد. این امر در هوای گرم، بعد از ورزش یا در برخی بیماری ها، شایع است.
کمبود آب بدن می تواند باعث خشکی دهان شود، شرایطی موقت که در آن دهان و گلو، بزاق کافی تولید نمی کند. این امر ممکن است باعث احساس خارش در گلو شود.
رفلاکس اسید
رفلاکس اسید، به عنوان سوزش سر دل نیز شناخته می شود. برخی افراد مبتلا به رفلاکس مزمن اسید، مشکلات مرتبط با گلو را تجربه می کنند. رفلاکس اسید هنگامی اتفاق می افتد که اسید معده، به سمت مری بازگردد.
بعید است که خارش گلو یا گلودرد، تنها علائم رفلاکس باشند. با این حال، نوعی بیماری به نام رفلاکس خاموش وجود دارد که در آن فرد مبتلا ممکن است تنها متوجه خارش مزمن گلو شود.
عوارض جانبی دارو
برخی از داروها ممکن است موجب سرفه های خشک و خارش گلو شوند که ناشی از واکنش های آلرژیک نیست.
افرادی که از مهار کننده های ACE برای فشار خون بالا استفاده می کنند، باید بدانند که مهارکننده های ACE ممکن است موجب خارش گلو و سرفه خشک شوند.
بیشتر اوقات، این علائم اندکی پس از شروع مصرف مهار کننده ACE آغاز شده و علائم آن تنها خارش گلو می باشد.
علائم مرتبط با خارش گلو
اغلب، خارش گلو تنها علامتی نیست که ممکن است فرد با آن سر و کار داشته باشد. علائمی که همراه با خارش گلو ایجاد می شوند با توجه به علت اصلی ایجاد کننده آن، متفاوت هستند.
خارش گلو ناشی از رینیت آلرژیک ممکن است با ترکیبی از علائم زیر همراه باشد:
- آبریزش یا بسته شدن بینی
- فشار سینوس ها
- خارش چشم و پوست
- عطسه
- خستگی
- چشم های متورم، قرمز یا اشک دار
در صورت ایجاد آلرژی شدید به دارو یا مواد غذایی، ممکن است به فوریت های پزشکی نیاز باشد. علائمی که در اثر خارش گلو ناشی از حساسیت به دارو و مواد غذایی ایجاد می شود عبارتند از:
- بثورات خارش دار قرمز معروف به کهیر
- قرمزی پوست در اطراف چشم
- خارش گوش ها
- تهوع و استفراغ
- اسهال
- دل درد
- ورم لب، زبان و گلو
- مشکل در تنفس یا بلع
- افت فشار خون
- از دست دادن هوشیاری
تشخیص تفاوت خارش گلو ناشی از رینیت آلرژیک با خارش گلو ناشی از بیماری، بسیار دشوار است. هر دو حالت ممکن است با احتقان بینی یا عطسه همراه باشند. اما اگر خارش گلو ناشی از بیماری حاد باشد، احتمالا کوتاه مدت خواهد بود و با ترکیبی از علائم زیر همراه است:
- تب
- ورم غدد
- دردهای عضلانی
- ضعف
- سردرد
- سرفه
- گرفتگی بینی
هنگامی که خارش گلو در اثر کم آبی بدن ایجاد شود، علائم می توانند شامل موارد زیر باشند:
- تشنگی شدید
- خشکی دهان
- گاها ادرار تیره
اگر خارش گلو ناشی از رفلاکس یا سوزش سر دل باشد، علائم ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- مشکل یا درد هنگام بلع
- احساس سوزش در قفسه سینه یا گلو
- گاز معده
- التهاب تارهای صوتی
- فرسودگی مینای دندان
- لثه های ملتهب
- طعم بد دهان
روش های خانگی برای درمان خارش گلو
روش های درمان خارش گلو براساس علت ایجاد کننده آن می تواند متفاوت باشد. با این حال، برخی از روش های آزمایش شده وجود دارند که در بیشتر موارد ممکن است به شما کمک کنند.
این روش های درمانی شامل موارد زیر می باشند:
- خوردن یک قاشق غذاخوری عسل برای پوشاندن سطح گلو
- غرغره کردن آب نمک
- استفاده از قطره سرفه
- استفاده از اسپری بینی
- نوشیدن چای داغ با لیمو و عسل
استفاده از داروهای بدون نسخه آلرژی و اسپری بینی می تواند خارش گلو ناشی از آلرژی را تسکین دهد. برای سرماخوردگی نیز، می توانید از داروی های بدون نسخه استفاده کنید.
به یاد داشته باشید، درمان قطعی برای آلرژی وجود ندارد. روش های نام برده تنها قادرند خارش گلو ناشی از آلرژی را تسکین دهند.
پیشگیری از خارش گلو
راهکارهایی وجود دارند که افراد مستعد ابتلا به خارش گلو می توانند برای پیشگیری از بروز آن، دنبال کنند. این مراحل با توجه به علت ایجاد کننده خارش گلو متفاوت است.
با انجام مراحل زیر، می توانید خارش گلو را کاهش دهید:
- ترک سیگار
- نوشیدن مقدار زیادی آب
- خودداری از مصرف کافئین و الکل
- شستن مرتب دست ها در فصل سرما و آنفولانزا
- خودداری از باز کردن پنجره ها و بیرون رفتن در طول فصل حساسیت
- استفاده از اسپری های بینی، مواد ضد احتقان یا مرطوب کننده. این روش ها می توانند از خشکی گوش و گلو فرد، خارش و سوزش گلو جلوگیری کنند
- مصرف قرص تسکین دهنده گلو lozenges. این روش می تواند خارش گلو را تسکین دهند. با این حال، قرص تسکین دهنده گلو lozenges را نباید به کودکان خردسال داد، زیرا خطر خفگی وجود دارد.
پیشگیری از خارش گلو
پیشگیری از خارش گلو ناشی از سرماخوردگی و ویروس های دیگر
- شستن مرتب دست ها
- پوشاندن دهان هنگام سرفه یا عطسه
- اجتناب ازتماس با افرادی که علائم سرماخوردگی دارند
پیشگیری از خارش گلو ناشی از آلرژی به گرده
- بستن پنجره ها هنگام فصول گرده افشانی
- استفاده از عینک آفتابی بیرون از منزل برای جلوگیری از ورود گرده به چشم
- اگر گرده ها در هوا زیاد باشند در صورت بیرون رفتن، ماسک صورت بپوشید
- از خشک کردن لباس و ملافه ها در محیط باز خودداری کنید، زیرا گرده می تواند به پارچه بچسبد
پیشگیری از خارش گلو ناشی از آلرژی به پوست حیوانات و گرد و غبار
- حیوانات خانگی را از اتاق خواب خارج کنید
- ملافه ها را مرتب بشویید
- از نظافت حیوانات خانگی خودداری کنید یا هنگام انجام این کار از ماسک صورت استفاده کنید
- به جای فرش های موجود در خانه، کف خانه را چوبی یا کاشی کنید
پیشگیری از خارش گلو ناشی از کپک
- رطوبت خانه را کمتر از ۵۰٪ نگه دارید
- تمام مسیرهای نشتی آب را تمیز کنید تا از رشد کپک جلوگیری شود
- مرتبا خانه را به طور دقیق تمیز کنید
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
خارش گلو همیشه نیاز به معاینه پزشک ندارد. در حقیقت، این مشکل سلامتی بیشتر اوقات با مراقبت از خود، درمان می شود.
درصورت ادامه دار بودن علائم بیش از ۱۰ روز و وخیم تر شدن آن، و همراه شدن با هر یک از علائم زیر، باید فورا به پزشک مراجعه کرد:
- دشواری در تنفس
- خس خس سینه
- بروز کهیر
- ورم صورت
- گلو درد شدید
- تب
- دشواری در بلع
هر یک از شرایط فوق ممکن است نیاز به مراقبت فوری پزشکی، درمان با آنتی بیوتیک ها یا داروهای ضد ویروسی و یا مدیریت آلرژی داشته باشد.
منابع
