تب عصبی – آیا تنش و استرس می تواند موجب تب شود؟ راهکارهای تشخیص آن کدامند؟

استرس می تواند تاثیر عمده ای بر سلامت جسمی و روانی داشته باشد. گرچه استرس مزمن می تواند منجر به اختلالات بهداشت روان مانند افسردگی و اضطراب شود، اما می تواند فرد را از نظر نیز جسمی بیمار کند و حتی ممکن است به بیماری های طولانی مدت مانند بیماری قلبی منجر شود. علاوه بر این، استرس می تواند حتی در صورت عدم وجود بیماری زمینه ای یا عفونت، باعث ایجاد تب شود. این تب به عنوان تب روانشناختی یا تب عصبی شناخته می شود.

تب روانشناختی یا تب عصبی چیست؟

تب روانشناختی یا تب عصبی به معنای افزایش دمای بدن ناشی از استرس می باشد و گاهی اوقات به عنوان هایپرترمی ناشی از استرس نامیده می شود.

بر اساس یک مقاله علمی منتشر شده در سال ۲۰۱۵ در مجله Temperature، تب روانشناختی یا تب عصبی هنگامی تشخیص داده می شود که دمای بدن بالاتر از ۳۷ درجه سانتیگراد بوده و فرد دچار استرس حاد یا مزمن باشد. در این صورت سایر دلایل تب مانند عفونت یا بیماری، باید منتفی شوند.

پزشکان دقیقا نمی دانند که چرا این اتفاق میفتد، اما آن ها معتقدند که یا مغز در پاسخ به استرس، دما بدن را افزایش می دهد، یا اینکه هورمون های استرس با سیستم غدد درون ریز ارتباط برقرار کرده و منجر به افزایش دمای بدن می شوند.

به عنوان مثال، یک مطالعه که در سال ۲۰۲۰ در مجله Science منتشر شد نشان داد، پاسخ استرس می تواند بر روی هیپوتالاموس موش صحرایی تاثیر بگذارد. هیپوتالاموس منطقه ای از مغز است که دمای بدن را کنترل می کند. اما تحقیقات بیشتری لازم است تا مشخص شود آیا این مورد در انسان صدق می کند یا خیر.

تب روانشناختی یا تب عصبی می تواند در هر سنی رخ دهد و به نظر می رسد در زنان بیشتر از مردان دیده می شود. با این حال، از آنجا که هنوز تحقیقات گسترده ای در این زمینه انجام نشده است، داده های دقیق و سازگاری وجود ندارند.

مطالعه ای که در سال ۲۰۰۹ در مجله BioPsychoSocial Medicine منتشر شد، سوابق پزشکی ۲،۷۰۵ نفر از بیمارانی که از بخش روان تنی دانشگاه بهداشت شغلی و محیط زیست در ژاپن بازدید کرده بودند را، بررسی کرد. در ۲٪ از این بیماران، تب روانشناختی یا تب عصبی تشخیص داده شد. این بیماران مبتلا به تب روانشناختی یا تب عصبی از ۱۱ تا ۸۲ سال سن داشتند. تقریبا ۳۰٪ آن ها مرد و ۷۰٪ زن بودند.

آیا استرس می تواند در افزایش دمای بدن تاثیر داشته باشد؟

اضطراب می تواند موجب تب عصبی یا تب روانشناختی شود. این مکانیسم هنوز به طور کامل شناخته شده نیست، اما به نظر می رسد در بعضی افراد تب با استرس و اضطراب مرتبط است.

اضطراب و استرس با سیستم عصبی سمپاتیک ما ارتباط دارد که مکانیسم” مبارزه یا گریز ” نامیده می شود و به اندام ها و عملکردهای بدن ارتباط دارد. وقتی شدیدا مضطرب هستید، سیستم عصبی، بدن را برای مقابله با تهدیدها آماده می کند. این امر موجب افزایش پمپاژ خون به پاها، افزایش سطح آدرنالین و همچنین ممکن است موجب افزایش درجه حرارت بدن شود.

هنگامی که این پاسخ استرس به طور مداوم تحریک شود، فرد با تعریق، افزایش ضربان قلب، افزایش تنفس، تنش عضلانی، ناراحتی های دستگاه گوارش و افزایش دمای بدن، رو به رو خواهد بود. براساس مطالعه ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله  Temperature منتشر شد، برخی از افراد به ویژه زنان جوان می توانند پس از استرس شدید عاطفی، دمای بسیار بالای هسته بدن تا ۴۱ درجه سانتیگراد را تجربه کنند.

به طور معمول، تب هنگام عفونت یا آنفولانزا، به دلیل دخالت سیستم ایمنی بدن در عملکرد هیپوتالاموس اتفاق میفتد و باعث می شود هیپوتالاموس احساس کند بدن شما سردتر از حد معمول خود است. این امر موجب افزایش دمای بدن می شود، که به نظر می رسد به سلول های ایمنی بدن کمک می کند تا عوامل بیماری زا را به طور موثرتری از بین ببرند.

تب روانشناختی یا تب عصبی با یک تهدید خارجی مقابله می کند، نه یک تهدید داخلی. مطالعه منتشر شده در کتابچه راهنمای Handbook of Clinical Neurology در سال ۲۰۱۸ نشان داد که تب روانشناختی یا تب عصبی می تواند ناشی از انواع عوامل استرس زای مزمن باشد که هیپوتالاموس را فعال می کنند (مشابه واکنش به تب های عفونی).

اضطراب ممکن است عملکرد سیستم ایمنی بدن ما را تحت فشار قرار دهد. این امر موجب می شود بدن بیشتر در معرض ویروس ها و باکتری ها قرار گیرد که می توانند موجب تب شوند. بنابراین اگر یک دوره اضطراب نسبتا طولانی داشتید و بعد از آن با علائمی مانند تب و سرفه رو به رو شدید، ممکن است بر اثر ضعیف شدن سیستم ایمنی بدن، واقعا بیمار شده باشید.

چگونه می توان تب روانشناختی یا تب عصبی را تشخیص داد؟

تب روانشناختی بسیاری از علائم تب غیر عصبی را نشان می دهد، مانند:

• افزایش دمای بدن
• احساس گرما یا گرگرفتگی
• لرز یا درد بدن
• خستگی

در استرس حاد، مثل دریافت یک خبر ناخوشایند و ناگهانی، یا مرگ یکی از عزیزان، ممکن است فرد این علائم را احساس کرده و دچار تب روانشناختی شود.

چگونه می توان تب روانپزشکی یا تب عصبی را درمان کرد؟

اگر دچار تب روانشناختی یا تب عصبی هستید، باید تلاش کنید تا سطح استرس خود را کاهش دهید. بر اساس مقاله ای که در سال ۲۰۱۵ در مجله Temperature منتشر شد، داروهای ضد التهابی رایج مانند آسپیرین یا ایبوپروفن که معمولا برای کاهش تب غیر عصبی مصرف می شوند، در تب روانشناختی یا تب عصبی موثر نیستند.

بیشتر تب های روانشناختی یا تب عصبی کوتاه مدت هستند و خود به خود برطرف می شوند. کاهش استرس از طریق درمان و مداخلات غیر پزشکی مانند ذهن آگاهی نیز می تواند به درمان تب های روانشناختی کمک کند.

اگر تب به دلیل استرس باشد، کاهش استرس ضروری است. ابتدا باید آنچه که باعث استرس شما شده است را شناسایی کنید. این عامل ممکن است یک حادثه خاص، یا یک عامل استرس زا مانند اضطراب درمان نشده، افسردگی یا افرسودگی شغلی باشد.

کلام آخر

در برخی موارد، استرس می تواند باعث ایجاد تب شود. اگر تب های غیر قابل توجیه متداول یا مداومی را تجربه می کنید، باید برای رد علل جسمی و رفع علت اصلی استرس، از طریق دارو، روان درمانی یا هر دو، به پزشک مراجعه کنید.

منبع: insider