کشف توانایی کوچک و بزرگ کردن مغز در مورچه های جهنده هندی

تحقیقات جدید بر روی مورچه ها چیزی را نشان داده است که تاکنون در حشرات دیگر مشاهده نشده؛ توانایی کوچک و بزرگ کردن اندازه مغز.

این ویژگی در یک گونه از مورچه ها به نام “Harpegnathos saltator” یا مورچه جهنده هندی در زمان تولید مثل مشاهده می شود.

به گفته کلینت پنیک، پروفسور بیولوژی در دانشگاه ایالت کنزو در جورجیای آمریکا، در بیشتر انواع گونه ها، ملکه تنها عضوی است که در کلونی تخم گذاری می کند و مورچه های کارگر وظیفه شکار و مراقبت از تخم ها را بر عهده دارند. از این رو، با مردن ملکه، کلونی نیز از بین می رود.

اما این موضوع در مورد مورچه های هندی صدق نمی کند. در این گونه، کارگرها نیز قادر به جفت گیری و تولید مثل هستند. با مرگ مورچه ملکه، رقابت بر سر تسط بر کلونی آغاز می شود. مورچه ها به مدت یک ماه برای جانشینی مورچه ملکه با هم می جنگند.

البته این جنگ تنها در بین نوع ماده رخ می دهد و نرها هیچ گونه دخالتی در این درگیری ندارند؛ البته بجز برای جفتگیری و مردن.

در این جنگ ملکه جایگزین نخواهد شد، بلکه برندگانی به نام گِیمرگِیت (gamergate) در این جنگ انتخاب خواهند شد که وظیفه ملکه، یعنی تخم گذاری را بر عهده می گیرند.

محققان در این مطالعه دریافتند، مورچه هایی که نقش ملکه را بر عهده می گیرند، اندازه مغزشان به طور متوسط ۱۹ درصد کوچک تر می شود. این کوچک شدن مغز برای ذخیره انرژی و تمرکز بر روی تولید تخم هاست. هورمون ها موجب تغییرات بیشتری مانند بزرگ تر شدن تخمدان، کاهش در تولید زهر و افزایش طول عمر در این مورچه ها می شوند.

به گفته یکی از این محققان، کوچک شدن اندازه مغز اتفاق جدیدی نیست. آن چه برای محققان مهم است، بررسی ظرفیت این مورچه ها در رشد دوباره مغز به اندازه قبل خود است. تصور عموم بر این است، زمانی که سلول های مغز از دست می روند دیگر قابل بازگشت نیستند.

محققان برای بررسی بیشتر، گروهی از این مورچه های ماده برگزیده را برای چند هفته از کلونی خود جدا کردند. دلیل این کار، این تصور است که فقدان وجود تعامل در این مورچه ها، ممکن است آن ها را دوباره به وضعیت قبلی خود برگرداند.

این کار موفقیت آمیز بود. بعد از چند هفته، این مورچه های برگزیده سابق، به حالت کارگر بازگشتند و مغز آن ها نیز دوباره به اندازه معمول (بزرگ تر) خود رسید.

اکنون محققان دریافته اند که این مورچه ها تنها گونه جانوری با قابلیت تغییر اندازه مغز نیستند. حتی انسان نیز این قابلیت را دارد؛ البته نه در مقیاس مورچه های هندی.

این موضوع نشان می دهد که مغز از آن چه که ما تصور می کنیم، انعطاف پذیرتر بوده و قادر به کوچک تر و بزرگ تر کردن اندازه خود می باشد.

ویژگی های مشترکی بین مغز مورچه و انسان وجود دارد و اکنون محققان در حال جستجو برای کشف برخی از مکانیسم های عصبی و دیگر مکانیسم های اساسی دخلیل در این تغییرات مغزی هستند.

بخوانید: تغییرات آب و هوایی بیماری های قابل انتقال توسط پشه را کشنده تر می کند

منبع: npr