تقریبا تمام بینی ها، فارغ از شکل و ظاهری که دارند، وظایف خود از جمله تنفس و جلوگیری از ورود مهاجمان باکتریایی را به خوبی انجام می دهند. از نظر ظاهری، از طول بینی گرفته تا عرض آن، تفاوت های مشخصی بین بینی اشخاص وجود دارد. بیش از یک قرن است که انسان شناسان در حال گمانه زنی و بحث درمورد تاثیر محیط بر شکل ظاهری بینی (عرض یا طول بینی) هستند. در حال حاضر، دانشمندان به مدارکی دست یافته اند که نشان می دهد آب و هوایی که اجداد ما در آن تکامل یافته اند در تعیین پهن یا باریک بودن بینی ما نقش کمک کننده ای داشته است.
طبق نتایج حاصل از یک مطالعه توسط محققان دانشگاه ایالتی پنسیلوانیا، که در مجله PLOS Genetics منتشر شده است، آب و هوا یکی از محرک های اصلی تغییر شکل ظاهری بینی در طول زمان است.
نویسندگان این مطالعه می گویند: “یکی از وظایف مهم بینی و حفره آن، این است که هوا را قبل از رسیدن به دستگاه تنفسی تحتانی تنظیم کند. به همین دلیل، تصور می شود اختلافات مشاهده شده در شکل بینی در بین جمعیت ها فقط نتیجه رانش ژنتیکی (تغییرات ایجاد شده در بسامد نسبی اشکال مختلف یک ژن در یک جمعیت) نیست، بلکه ممکن است نتیجه سازگاری با آب و هوا باشد.”
نوشته مرتبط: چرا انسان ها تنها گونه هایی هستند که چانه دارند؟
محققان برای اثبات اینکه آب و هوا بر شکل بینی تاثیر می گذارد، بینی چند هزار شرکت کننده از مناطق جغرافیایی خاص (غرب آفریقا، آسیای شرقی، آسیای جنوبی و اروپای شمالی) را ارزیابی کردند. آن ها برای ایجاد مدل ها، از یک دوربین ۳ بعدی استفاده کردند که به آن ها امکان اندازه گیری و مقایسه سایز، شکل سوراخ بینی، دیواره بیرونی سوراخ بینی و عرض پایه آن را می داد.
محققان قصد داشتند تا دریابند آیا چیزی غیر از پیش بینی ژنتیکی می تواند باعث تفاوت شکل بینی در بین جمعیت ها و مناطق جغرافیایی شود یا خیر.
بینی مردم نژاد آسیای جنوبی، آسیای شرقی و آفریقای غربی، نسبت به همتایان اروپایی آن ها، از عرض پایه و پهنای سوراخ بیشتری برخوردار است. مردمان آسیای شرقی معمولا بینی کوچک تری دارند، در حالیکه برآمدگی نوک بینی آن ها نسبت به مردمان اروپای شمالی، بیشتر است.
ارسلان زیدی، نویسنده اصلی مطالعه، می گوید: “ما بینی را از جنبه های مختلف اندازه گیری کردیم. برآمدگی بینی، بلندی بینی، نوک بینی و غیره. نتایج نشان داد، در بین تمام موارد مطالعه شده، پهنای بینی در مقایسه با شانس تکاملی، تنها ویژگی ای است که به نظر می رسد در بین جمعیت ها متغییر باشد.”
نوشته مرتبط: خصیصه های انسانی بی فایده که زمانی کاربرد داشتند – صفات وستیجیال
این ایده که آب و هوا بر شکل بینی تاثیر می گذارد، موضوع جدیدی نیست. در سال ۱۹۰۵، چارلز ا. وودروف، پزشک ارتش آمریكا در رساله علمی خود به نام “تاثیر نور گرمسیری بر افراد سفیدپوست” نوشت: “شکل و اندازه بینی و موقعیت سوراخ بینی یک ویژگی انتخابی است.”
به گفته او: “در مناطق استوایی که هوا گرم می باشد، ضروری است که هیچ گونه مانعی در جریان هوای ورودی به بینی وجود نداشته باشد، بنابراین سوراخ های بینی باز و پهن هستند. چنین بینی ای برای کشورهای سرد مناسب نیست، زیرا اجازه می دهد انبوهی از هوای سرد از مسیر هوایی بگذرد و غشای آستر را تحریک کند. از این رو بینی افراد در مناطق سردسیر باید بزرگ و دارای سطح گرم کننده زیادی باشد. در این افراد سوراخ های بینی باریک تر هستند تا بتوانند هوا را به راحتی گرم کنند.
در آب و هوای گرم و مرطوب که انسان ابتدا در آن تکامل یافته است، یک بینی پهن باعث می شود هوای بیشتری با تلاش کمتر استنشاق شود. در مقابل، هوای سرد و خشک برای غشاهای بینی و گلو بسیار تحریک کننده است. بینی باریک تر باعث ایجاد تلاطم بیشتر هوا (توربولانس) هنگام استنشاق می شود. این تلاطم ایجاد شده، هوا را در داخل سوراخ بینی مخلوط کرد تا هوا را مانند یک اجاق گاز فن دار، گرم کند.
البته ویژگی دیگری که در تعیین شکل بینی نقش دارد، جنسیت است. اکنون که اکثر انسان های جهان توسعه یافته، زندگی خود را در اقلیم های با تهویه مطبوع و گرمایش مصنوعی می گذرانند، نیروی اصلی در انتخاب طبیعی بینی ها، انتخاب جنسی خواهد بود.
تاثیر انتخاب جنسی بر روی بینی، همچنین می تواند توضیح دهد که چرا بینی زن و مرد تفاوت زیادی دارند. البته برخی مناطق خاص هنوز مورد مطالعه قرار نگرفته اند. تحقیقات همچنین نشان می دهد که مردان بینی بزرگتری دارند تا بتوانند میزان بیشتری اکسیژن، برای تامین نیاز بدنشان مصرف کنند.
كاترینا هارواتی، دیرینه شناس دانشگاه Tübingen، تحقیقاتی را انجام داده است که نشان می دهد اندازه حفره بینی در جمجمه افراد از مناطق مختلف آب و هوایی، متفاوت است.
او خاطرنشان می کند، تنها عرض بینی با آب و هوا ارتباط دارد و سایر ویژگی های بینی مانند بلندی یا اندازه کلی بینی هیچ ارتباطی با محیط ندارد.
بخوانید: چرا افراد کوتاه قد در معرض خطر دیابت هستند اما افراد قد بلندتر بیشتر به سرطان مبتلا می شوند
منابع
