در مقابل فردی که قصد خودکشی دارد چه باید کرد؟
وقتی فردی می گوید که به خودکشی فکر می کند، یا از خود افکار خودکشی بروز می دهد، می تواند یک موقعیت ترسناک و جدی باشد. شاید ندانید چه کمک باید کرد. آیا باید صحبت فرد درباره خودکشی را جدی بگیرید یا اینکه مداخله شما ممکن است وضعیت را بدتر کند؟ در ادامه این مطلب به این موضوع و اقدامات لازم خواهیم پرداخت.
با سوال پرسیدن شروع کنید
اولین قدم این است که بفهمید آیا فرد در خطر اقدام برای خودکشی است یا خیر. از فرد سوالات مستقیم بپرسید، مانند:
چگونه با اتفاقات کنار می آیی؟
آیا تا به حال به تسلیم شدن فکر کرده ای؟
آیا به مردن فکر می کنی؟
آیا به این فکر می کنی که به خودت صدمه بزنی؟
آیا به خودکشی فکر می کنی؟
آیا قبلا به خودکشی فکر کرده ای یا سعی کرده ای به خود آسیب برسانی؟
آیا به این فکر کرده ای که چگونه یا چه زمانی این کار را انجام می دهی؟
آیا به سلاح یا چیزهایی دسترسی دارید که بتوان از آن ها برای آسیب رساندن به خود استفاده کرد؟
پرسیدن در مورد افکار یا احساسات خودکشی، کسی را مجبور به انجام آن نمی کند. در واقع، ارائه فرصتی برای صحبت در مورد احساسات فرد است و ممکن است خطر اقدام برای خودکشی را کاهش دهد.
به دنبال علائم هشدار دهنده باشید
همیشه نمی توانید تشخیص دهید که یک فرد چه زمانی به خودکشی فکر می کند. اما برخی از علائم رایج آن عبارتند از:
- صحبت در مورد خودکشی؛ به عنوان مثال، بیان جملاتی مانند “خودم را می کشم”، “کاش مرده بودم” یا “کاش به دنیا نمی آمدم”
- تهیه وسایلی برای گرفتن جان خود؛ مانند خرید اسلحه یا قرص
- کناره گیری از تماس اجتماعی و تمایل به تنها ماندن
- داشتن نوسانات خلقی؛ مانند اینکه فرد یک روز از نظر عاطفی بسیار خوب بوده و روز بعد عمیقا دلسرد است
- فکر کردن مداوم به مرگ، مردن یا خشونت
- احساس به دام افتادن یا ناامیدی نسبت به یک موقعیت
- افزایش مصرف الکل یا مواد مخدر
- تغییر روتین عادی؛ از جمله الگوی غذا خوردن یا خوابیدن
- انجام کارهای مخاطره آمیز؛ مانند مصرف مواد مخدر یا بی احتیاط رانندگی کردن
- بخشیدن وسایل یا به نظم درآوردن امور (هیچ توضیح منطقی برای انجام این کار وجود ندارد)
- خداحافظی با دیگران طوری که انگار دیگر آن ها را نخواهد دید
- ایجاد تغییرات شخصیتی یا مضطرب یا بیقرار بودن بیش از حد؛ به ویژه در هنگام تجربه برخی از علائم هشداردهنده ذکر شده در بالا
کمک فوری به فردی که اقدام به خودکشی کرده است
- فرد را تنها نگذارید
- فورا با اورژانس تماس بگیرید. یا اگر فکر می‌کنید می‌توانید خونسردی خود را حفظ کنید، شخص را به نزدیک‌ترین اورژانس برسانید.
- سعی کنید دریابید که آیا فرد تحت تاثیر الکل یا مواد مخدر است یا ممکن است اُور دوز کرده باشد.
- فورا با یکی از اعضای خانواده یا دوستان خود تماس بگیرید.
اگر دوست یا یکی از عزیزان به گونه‌ای صحبت یا رفتار می‌کند که فکر می کنید ممکن است اقدام به خودکشی کند، سعی نکنید به تنهایی با این موقعیت کنار بیایید:
در اسرع وقت از یک متخصص آموزش دیده کمک بگیرید. ممکن است لازم باشد فرد تا زمانی که بحران خودکشی را سپری کند در بیمارستان بستری شود.
بخوانید: علائم اختلال دو قطبی و راهکارهای تشخیص آن
پیشگیری از خودکشی نوجوانان
اگر نوجوانی هستید که نگران خودکشی دوست یا همکلاسیتان هستید:
- از فرد مستقیما در مورد احساساتش بپرسید، حتی اگر ممکن است ناخوشایند باشد. به حرف های شخص گوش دهید و آن را جدی بگیرید. صحبت کردن با کسی که واقعا به او اهمیت می دهد می تواند تفاوت بزرگی ایجاد کند.
- کمک بخواهید. اگر با آن شخص صحبت کرده اید و هنوز نگران هستید، نگرانی های خود را با یک معلم، مشاور یا فرد مورد اعتماد دیگری در میان بگذارید.
ممکن است تشخیص اینکه دوست یا همکلاسی شما قصد خودکشی دارد سخت باشد و ممکن است از اقدام نادرست و اشتباه کردن بترسید. اگر رفتار یا صحبت شخصی باعث شود فکر کنید که او ممکن است خودکشی کند، شما می توانید به فرد کمک کنید تا به منابع مناسب دست یابد.
اگر دوست یا عزیزی به خودکشی فکر می کند، نیاز به کمک حرفه ای دارد، حتی اگر خودکشی یک خطر فوری نباشد.
- فرد را تشویق کنید تا با روانشناس و مشاور صحبت کند.
- فرد را تشویق کنید که به دنبال درمان باشد. فردی که به خودکشی فکر می کند یا به شدت افسرده است، ممکن است انرژی یا انگیزه ای برای یافتن کمک نداشته باشد. اگر فرد نمی‌خواهد با پزشک یا ارائه‌دهنده سلامت روان مشورت کند، پیشنهاد کنید از معلم یا سایر افراد مورد اعتماد کمک بگیرید. شما می توانید فرد را حمایت کردخ و به او مشاوره ارائه دهید، اما به یاد داشته باشید که این وظیفه شما نیست که جایگزین یک روانشناس شوید.
- فرد را تشویق کنید تا با شما ارتباط برقرار کند. فردی که قصد خودکشی دارد ممکن است احساس شرم، گناه یا خجالت کند. حامی او باشید و نظرات خود را بدون سرزنش بیان کنید. با دقت گوش کنید و از قطع کردن صحبت خودداری کنید.
- برای او احترام قائل باشید و احساسات فرد را تصدیق کنید. عدم احترام به احساسات فرد می تواند احساسات فرد را تشدید کند.
- قضاوت نکنید. به عنوان مثال، به کسی نگویید: “تو همه چیز برای زندگی کردن داری.” به جای آن، سؤالاتی از قبیل “چه چیزی باعث می شود که احساس بدی داشته باشید؟” “چه چیزی باعث می شود احساس بهتری داشته باشید؟” یا “چگونه می توانم کمک کنم؟” بپرسید.
- هرگز قول ندهید که احساسات خودکشی دیگران را مخفی نگه دارید. توضیح دهید که اگر فکر می کنید جان آن شخص در خطر است، ممکن است نتوانید این موضوع را از دیگران را مخفی نگه دارید.
- به فرد اطمینان دهید که اوضاع می تواند بهتر شود. برای فردی در حال خودکشی است، به نظر می رسد که هرگز اوضاع بهتر نمی شود. به فرد اطمینان دهید که با درمان مناسب، می‌تواند راه‌های دیگری برای مقابله پیدا کند و دوباره احساس بهتری نسبت به زندگی داشته باشد.
- فرد را تشویق کنید که از مصرف الکل و مواد مخدر اجتناب کند. به نظر می رسد استفاده از مواد مخدر یا الکل احساسات دردناک را کاهش می دهد، اما در نهایت باعث بدتر شدن اوضاع می شود و می تواند منجر به رفتار بی پروا یا تشدید علائم افسردگی شود. اگر فرد نمی تواند به تنهایی سیگار را ترک کند، برای یافتن درمان به او کمک کنید.
- در صورت امکان، اقلام خطرناک را از خانه فرد خارج کنید. مطمئن شوید که فرد وسایلی مانند چاقو، تیغ، اسلحه یا مواد مخدر در اطراف خود ندارد. اگر فرد دارویی مصرف می‌کند که می‌تواند موجب اوردوز شود، خودتان دارو را طبق دستور پزشک به او بدهید.
تمام نشانه های رفتار خودکشی را جدی بگیرید
اگر کسی می گوید که به خودکشی فکر می کند یا طوری رفتار می کند که فکر می کنید آن شخص ممکن است دست به خودکشی بزند، آن را کم اهمیت ندانید یا موقعیت را نادیده نگیرید. بسیاری از افرادی که خودکشی می کنند، در مقطعی نیّت خود را ابراز کرده اند. ممکن است نگران این باشید که بیش از حد واکنش نشان می دهید، اما امنیت دوست یا عزیزتان از همه مهمتر است. وقتی زندگی کسی در خطر است نگران تیره شدن رابطه خود نباشید.
شما مسئول جلوگیری از مرگ شخصی نیستید؛ اما مداخله شما ممکن است به فرد کمک کند تا دریابد گزینه های دیگری برای ایمن ماندن و دریافت درمان وجود دارد.
بخوانید: زندگی غم انگیز و تراژیک جوزف مریک، مرد فیل چهره
منبع: mayoclinic
