آزاد سازی پشه های اصلاح ژنتیکی شده برای جلوگیری از انتقال بیماری ها

شرکت بیوتک Oxitec پشه های اصلاح ژنتیکی شده خود را با هدف حذف جمعیت پشه های وحشی ناقل بیماری، در فلوریدا کیز آزاد کرد. این اولین باری است که این پشه های اصلاح ژنتیکی شده در آمریکا آزاد می شوند.

شرکت Oxitec قبلا پشه های Aedes aegypti خود را در برزیل، جزایر کایمن، پاناما و مالزی آزاد کرده بود و به گزارش این شرکت، در نتیجه این تلاش ها، جمعیت این نوع پشه در این مناطق حداقل ۹۰ درصد کاهش یافته است. نیش پشه A. aegypti می تواند بیماری هایی مانند زیکا، تب زرد، چیکونگونیا و تب زرد را منتقل کند و آزاد سازی پشه های اصلاح ژنتیکی شده راهی برای کنترل جمعیت پشه ها بدون استفاده از آفت کش هاست.

پشه های اصلاح شده شرکت Oxitec از جنس نر هستند و به گونه ای مهندسی شده اند تا یک ژن مرگبار را با خود حمل کنند. هنگامی که این پشه های اصلاح شده با پشه های ماده جفت گیری می کنند این ژن مرگبار به فرزندان منتقل خواهد شد. اگرچه این کار بر بقای جنس نر تاثیری نمی گذارد اما از ساخته شدن پروتئین های ضروری در فرزندان جنس ماده جلوگیری می کند و موجب مرگ آن ها قبل از رسیدن به بلوغ می شود.

تنها پشه های ماده انسان را نیش می زنند، بنابراین پشه های اصلاح شده و فرزندان نرشان قادر به انتقال بیماری به انسان نمی باشند.

پشه ها، ناقل بسیاری از بیماری های عفونی هستند. برای از بین بردن آن ها باید از آفت کش ها استفاده کرد که این کار هزینه زیادی به دنبال دارد. از این رو آزاد سازی صدها میلیون پشه اصلاح شده ژنتیکی ممکن است گزینه کم هزینه و موثرتری باشد، به خصوص که جمعیت پشه ها با گذشت زمان در برابر آفت کش ها مقاوم می شوند.

اما سوالی که پیش می آید این است که آیا پشه های اصلاح شده ژنتیکی اثرات ناخواسته ای بر روی پشه های محلی، حیوانات یا به طور کلی اکوسیستم خواهند گذاشت؟

به عنوان مثال، بر اساس مطالعه منتشر شده در سال ۲۰۱۹ در مجله Scientific Reports، پس از آنكه Oxitec پشه های اصلاح شده ژنتيكی را در ژاكوبينای برزيل آزاد كرد، ژن های اين حشرات در جمعيت پشه های محلی دیده شده است اما اين ژن در از بين بردن برخی از فرزندان ماده قبل از جفتگيری، موفق نبوده است. مشخص نیست که آیا این ژن های جدید زیست پشه ها را تغییر داده است یا خیر.

بخوانید: چرا خارش نیش پشه برای مدت طولانی باقی می ماند