کمک های اولیه – آموزش مهم ترین مهارت های کمک های اولیه که همه باید بدانند
دانستن کمک های اولیه می تواند در مواقع اضطراری و حیاتی مفید باشد. یادگیری نکات مهم کمک های اولیه می تواند در صورت لزوم جان فرد را نجات دهد.
قبل از شروع کمک های اولیه، اولین کاری که باید انجام دهید تماس با اورژانس است. حتی اگر خودتان نتوانستید با اورژانس تماس بگیرید، از شخص دیگری که در محل حضور دارد بخواهید با اورژانس تماس بگیرد. سپس در حالی که منتظر اورژانس هستید، ببینید چه کارهایی می توانید برای کمک به شخص انجام دهید. همچنین، ایمنی خود را نیز در اولویت قرار دهید. شما ابتدا باید ایمنی خود را حفظ کنید، در غیر این صورت قادر نخواهید بود به هیچ کس دیگری کمک کنید.
نیازی نیست که یک تکنسین فوریت های پزشکی یا پرستار باشید تا بتوانید جان یک نفر را نجات دهید. در اینجا چند نکته مهم کمک های اولیه آورده شده است.
۱- نحوه انجام CPR
در مواقع اضطراری و تهدید کننده زندگی، اولین چیزی که احتمالا به ذهن خطور می کند، انجام CPR است. CPR تکنیکی است که می تواند برای کسی که غش کرده و در معرض ایست قلبی است، یک اقدام حیاتی باشد.
شاید شناخته شده ترین و مهم ترین مهارت کمک های اولیه، CPR باشد. یادگیری CPR بسیار ساده است، حدود پنج دقیقه طول می کشد و می تواند یک زندگی را نجات دهد. CPR یک روش کوتاه مدت برای احیای قلبی-ریوی است. این کار تهویه مصنوعی فراهم می کند که می تواند عملکرد مغز، گردش خون و تنفس را در فرد حفظ کند. در شرایط اضطراری، دانستن نحوه انجام CPR بسیار ارزشمند است.
- دست خود را در بالای قفسه سینه فرد قرار دهید. اطمینان حاصل کنید که بیمار به پشت بر روی یک سطح سفت دراز کشیده است. در کنارش زانو بزنید و پاشنه دست خود را روی مرکز سینه قرار دهید.
- انگشتان را در هم قفل کنید. دستان خود را صاف نگه دارید، دست اول را با پاشنه دست دیگر خود بپوشانید و انگشتان هر دو دست را با هم قفل کنید. انگشتان خود را بالا نگه دارید تا با قفسه سینه یا دنده بیمار تماس نداشته باشند.
- به سینه فشار وارد کنید. به جلو خم شوید به طوری که شانه های شما مستقیما بالای سینه بیمار قرار گرفته و قفسه سینه را حدود ۵ سانتی متر فشار دهید. فشار را برداشته، اما دستان خود را آزاد نکنید و اجازه دهید سینه دوباره بالا بیاید. این کار را تکرار کرده و ۳۰ بار در هر دقیقه انجام دهید.
- توجه: فقط حدود ۳۹ درصد از افرادی که ایست قلبی خارج از بیمارستان را تجربه می کنند، فورا قبل از رسیدن به بیمارستان، کمک حرفه ای دریافت می کنند. برای برخی، انجام CPR فقط با دست ممکن است راحت تر از انجام تنفس مصنوعی باشد.
انجام CPR همراه با تنفس مصنوعی برای نوزادان و کودکان و قربانیان غرق شدگی، مصرف بیش از حد دارو یا افرادی که به دلیل مشکلات تنفسی غش می کنند، توصیه می شود.
- راه هوایی را باز کنید. به سمت سر بیمار حرکت کنید. سر را کج کرده و چانه را بلند کنید تا دوباره راه هوایی باز شود. بگذارید دهانش کمی باز شود.
- به بیمار تنفس مصنوعی بدهید. سوراخ های بینی را با دستی که روی پیشانی بیمار قرار دارد، ببندید و با دست دیگر خود چانه بیمار را پشتیبانی کنید. یک نفس طبیعی بکشید، دهان خود را روی دهان بیمار قرار دهید و تا زمانی که سینه او به سمت بالا حرکت کند، بدمید.
- منتظر باشید هوا از دهان بیمار خارج شود. دهان خود را از روی دهان بیمار برداشته و به پایین سینه نگاه کنید، تا هوا از دهان بیمار خارج شود. مراحل ۵ و ۶ را یک بار تکرار کنید.
- فشار به قفسه سینه و تنفس مصنوعی را تکرار کنید. دستان خود را دوباره روی سینه فرد قرار دهید و چرخه فشار بر قفسه سینه را تکرار کنید و به دنبال آن دو بار تنفس مصنوعی دهید. چرخه را ادامه دهید.
۲- مانور هایملیش
یکی دیگر از مهم ترین مهارت های کمک های اولیه، انجام صحیح مانور هایملیش است. اگر کسی در حال خفگی باشد، هایملیش می تواند هر آنچه را که باعث انسداد مجاری تنفسی فرد شده (مانند غذا) به بیرون براند و از آسیب احتمالی مغز جلوگیری کند. به طور معمول، آسیب مغزی طی ۵ دقیق در فردی که دچار انسداد مجاری تنفسی شده، اتفاق می افتد.
قبل از انجام هرگونه اقدام، ابتدا مراحل زیر را انجام دهید:
- از فرد بپرسید آیا چیزی در گلویش گیر کرده است یا خیر.
- اگر سرش را به نشانه ی تایید تکان داد، از او بپرسید آیا می تواند صحبت کند؟ اگر فرد نمی تواند صحبت کند با اورژانس تماس بگیرید. سپس می توانید تا زمان رسیدن اورژانس، مانور هایملیش را بر روی شخص انجام دهید.
- اگر فرد می تواند صحبت کند، این بدان معناست که راه هوایی وی فقط تا حدی مسدود شده است. از فرد بخواهید در صورت امکان سرفه و جسم را از مجاری تنفسی خارج کند.
انجام مانور هایملیش:
- دستان خود را به دور کمر فرد حلقه کنید. او را از کمر کمی به جلو خم کنید.
- یکی از دستان خود را مشت کنید. سمت انگشت شست مشت خود را بین ناف و پایین ترین قسمت دنده های فرد قرار دهید. مشت خود را روی دنده ها قرار ندهید.
- دست دیگر خود را روی مشت قرار دهید. مشت خود را با یک رانش سریع به سمت داخل و بالا به شکم فرد فشار دهید. رانش های سریع را تکرار کنید تا زمانی که جسم خارج شود. اگر فرد استفراغ کرد، او را به پهلو دراز کنید تا از مسدود شدن کامل مجاری تنفسی جلوگیری شود.
نکته: برای انجام مانور هایملیش روی کودکان، فشار کمتری وارد کنید.
- در صورت بیهوش شدن، فرد را به پشت بر روی زمین قرار دهید. سپس با اورژانس تماس گرفته و تنفس مصنوعی یا CPR را شروع کنید.
انجام مانور هایملیش در افراد دارای اضافه وزن و یا باردار:
بازوهای خود را زیر بغل فرد دارای اضافه وزن یا فرد باردار قرار دهید. مشت خود را روی مرکز استخوان سینه فرد قرار دهید. مطمئن شوید که مشت شما پایین ناحیه استخوان سینه، یا روی یک طرف دنده ها قرار ندارد. دست دیگر خود را روی مشت خود قرار دهید، و سریع فشار دهید. این کار را تا زمانی که شی خارج شود یا فرد بیهوش شود، انجام دهید.
انجام مانور هایملیش در نوزادان:
- کودک را به سمت پایین نگه دارید، در حالی که سر او کمی از پاهای شما پایین تر است. با دست، فک و سر نوزاد را نگه دارید. اگر نشسته اید وزن او را با زانوی خود و اگر ایستاده اید روی بازو تحمل کنید.
- در قسمت فوقانی کمر، بین تیغه های شانه تا ۵ ضربه وارد کنید. برای این کار از پاشنه دست آزاد خود استفاده کنید. اگر مشاهده كردید كه جسمی از دهان نوزاد خارج می شود، ضربات پشت را متوقف كنید.
- کودک را بین بازوها و دستان خود بپیچید و او را به پشت برگردانید. با دست، سر و گردن او را نگه دارید. سر نوزاد باید کمی پایین تر از پاهایش نگه داشته شود.
- با ۲ انگشت تا ۵ بار به سینه نوزاد فشار وارد کنید. انگشتان شما باید روی نیمه پایینی استخوان سینه او قرار بگیرند. مطمئن شوید که انگشتان شما به یک طرف یا در پایین استخوان سینه او قرار ندارند. اگر دیدید شی از دهان او خارج شده است، فشار بر سینه را متوقف کنید.
- تمام مراحل را تکرار کنید تا جسم از دهان کودک خارج شود. اگر نوزاد بیهوش شد، با اورژانس تماس بگیرید و CPR را شروع کنید.
بخوانید: سندرم مرگ ناگهانی نوزاد (SIDS)- بررسی علت ها، راهکارهای پیشگیری از آن و پاسخ به سوالات متداول
۳- آتل بستن
اگر به بیمارستان دسترسی ندارید و شخصی دچار شکستگی استخوان شده است، باید آتل ببندید. اگر آسیب فرد، قبل از جابجایی او بسته نشود، می تواند بدتر شده و باعث درد بیش از حد شود. می توانید با وسایل موجود در منزل یا چوب آتل ببندید.
۴- کمک های اولیه برای متوقف کردن خونریزی
هنگامی که در موقعیتی قرار دارید که فردی بیش از حد خونریزی می کند، مهم است که خونریزی را متوقف کنید. فرد آسیب دیده می تواند از یک سرخرگ یا رگ اصلی خونریزی کند، در این صورت خونریزی می تواند ۱۰-۱۵ دقیقه طول بکشد. قطع خونریزی می تواند مسئله مرگ یا زندگی باشد. یادگیری ساخت تورنیکت (شریان بند) ساده و بسیار مفید است.
خونریزی انواع مختلفی دارد، از خراش جزئی یا خطرناکترین نوع گرفته تا خونریزی شریانی. در هر صورت، هدف این است که خونریزی را در اسرع وقت متوقف کنید. پس از شستن دست ها و پوشیدن دستکش (یک کیسه پلاستیکی تمیز می تواند کافی باشد)، شما باید:
- از فرد بخواهید تا دراز بکشد و او را با پتو بپوشانید. محل خونریزی را بالا نگه دارید.
- هرگونه آلودگی یا چیز اضافی را از روی زخم بردارید، اما به اشیاء بزرگ یا عمیقا فرو رفته دست نزید.
- حداقل به مدت ۲۰ دقیقه با پارچه تمیز یا بانداژ، فشار مستمر روی زخم وارد کنید بدون اینکه دست خود را از روی آن بردارید تا ببینید خونریزی متوقف شده است یا خیر.
- در صورت نیاز گاز بیشتری استفاده کنید.
- اگر خونریزی متوقف نشد، به شریان فشار وارد کنید. نقاط فشار بازو، در قسمت داخلی بازو دقیقا بالای آرنج و درست زیرِ بغل قرار دارد. نقاط فشار ساق پا، درست در پشت زانو و در قسمت زیرین کشاله ران قرار دارد. شریان اصلی این نواحی را فشار دهید. انگشتان خود را صاف نگه دارید. با دست دیگر خود به فشار آوردن بر روی زخم ادامه دهید.
- پس از قطع خونریزی، قسمت آسیب دیده بدن را بی حرکت کنید.
۵- کمک های اولیه برای سوختگی
سه درجه آسیب دیدگی در سوختگی وجود دارد و درمان هر درجه متفاوت است. سوختگی های درجه یک فقط به درمان های موضعی و بستن با گاز شُل نیاز دارند. سوختگی های درجه دو تاول زده و کمی متورم می شوند. آن را زیر آب خنک نگه دارید، سپس مانند سوختگی درجه یک درمان کنید. سوختگی های درجه سه با سفید شدن پوست، تاول زدن و بی حسی مشخص می شوند. این سوختگی ها باید توسط پزشک معالجه شوند.
بلافاصله پس از سوختگی، پوست را ۱۰ دقیقه زیر آب خنک شیر قرار دهید. سپس، پوست را با کمپرس مرطوب خنک کنید. یخ، کره یا هر چیز دیگری را مستقیما روی پوست سوخته قرار ندهید. پوست را به آرامی با صابون ملایم و آب شیر تمیز کنید. برای تسکین درد از استامینوفن (تایلنول) یا ایبوپروفن استفاده کنید. سوختگی های ساده که فقط در سطح پوست وجود دارند نیازی به پانسمان ندارد.
با این وجود حداقل ۲۰ دقیقه از آب سرد استفاده کنید، این کار می تواند تا سه ساعت به تسکین درد کمک کند، و همچنین توصیه می شود لباس و جواهرات خود را در بیاورید. استفاده از کره برای سوختگی، تنها یک افسانه است. ظاهرا مردم ماست، رب گوجه فرنگی، سفیده تخم مرغ خام، سیب زمینی خرد شده و حتی روغن پخت و پز را روی محل سوختگی قرار می دهند. استفاده از این موارد برای تسکین ودرمان سوختگی کاربردی ندارند.
۶- ضربه مغزی
ضربه مغزی خطرناک است و نیاز به مراقب پزشکی دارد. پس از ضربه به سر، باید علائمی مانند سرگیجه، گشاد شدن مردمک چشم و غیره را بررسی کنید. در صورت عدم درمان، ضربه مغزی می تواند اثرات طولانی مدت بر روی مغز بگذارد. در صورت وجود علائم ضربه مغزی، به دنبال کمک پزشک باشید.
۷- کمک های اولیه برای پیچ خوردگی
پیچ خوردگی از آسیب های شایع است. مفصل رگ به رگ شده، باید با یک باند اِیس (ACE) پیچیده شده و بالا نگه داشته شود. معمولا بهترین درمان رگ به رگ شدن، استراحت، یخ، فشار، بالا نگه داشتن محل آسیب دیده (R.I.C.E) است. اگر پیچ خوردگی به درستی مراقبت نشود، می تواند باعث آسیب طولانی مدت غضروف و بافت شود.
دست، ناحیه ایست که بی حرکت نگه داشتن آن، مشکل است. در اینجا چند نکته برای ساخت آتل دستی آورده شده است.
- خونریزی را کنترل کنید. ابتدا هرگونه زخم باز را درمان کرده و خونریزی را کنترل کنید.
- سپس یک گلوله پارچه در کف دست مصدوم قرار دهید. حوله، چند جوراب یا یک توپ تنیس می تواند به خوبی کار کند. از فرد بخواهید انگشتان خود را به صورت شُل دور جسم مشت کند. بعد از بسته شدن انگشتان فرد در اطراف جسم، به آرامی بانداژ را بین انگشتان او قرار دهید.
سپس، با استفاده از یک پارچه یا گاز بزرگ، کل دست را از نوک انگشتان تا مچ دست بپیچید. باند را محکم کنید. در آخر، پارچه را با نوار یا کراوات محکم کنید. مطمئن شوید که نوک انگشتان را بدون پوشش می گذارید. این کار به شما این امکان را می دهد که علائم گردش خون ضعیف را بررسی کنید.
- به دنبال کمک پزشکی باشید. هنگامی که آتل دست را درست کردید، در اسرع وقت به دنبال مراقبت های پزشکی و مراجعه به اورژانس باشید.
۸- کمک های اولیه برای پانسمان و بخیه
ممکن است در شرایطی قرار بگیرید که نیاز باشد قبل از کمک پزشک زخم را ببندید. تعیین اینکه آیا زخم شما باید توسط پزشک بسته شود یا خیر، بسیار مهم است. هرچه زخم بیشتر باز بماند خطر عفونت افزایش می یابد. اکثر زخم هایی که نیاز به بسته شدن دارند باید طی ۶ تا ۸ ساعت پس از آسیب بخیه شوند. برخی از زخم ها که نیاز به درمان دارند، می توانند تا ۲۴ ساعت پس از آسیب بسته شوند.
- زخم را خوب بشویید و خونریزی را متوقف کنید، سپس دو طرف زخم را به هم نزدیک کنید. اگر لبه های زخم به هم نزدیک شده و به نظر بهبود یافته است، برای معالجه بهتر به پزشک خود مراجعه کنید. در صورت نیاز به درمان، تا قبل از معاینه پزشک از زخم، از داروی ضد عفونی کننده استفاده نکنید.
- محل و نوع زخم نیز بر سرعت درمان آن تاثیر می گذارد.
- زخم هایی که احتمال عفونت آن ها بیشتر است، مانند بریدگی ها، معمولا ظرف ۶ ساعت پس از آسیب بسته می شوند. گاهی اوقات زخمی که احتمال عفونی شدنش بیشتر است تا ۲۴ ساعت بسته نمی شود یا ممکن است بخیه زده نشود، بنابراین می توان در ابتدا برای جلوگیری از عفونت، زخم را تمیز نگه داشته و درمان آنتی بیوتیکی انجام داد.
- برش با یک شی تمیز، مانند بریدگی با چاقوی تمیز آشپزخانه، بسته به محل برش، ممکن است ۱۲ تا ۲۴ ساعت پس از آسیب درمان شود.
- برای جلوگیری از به جای ماندن جای زخم بریدگی های صورت، بهتر است توسط پزشک درمان شود.
برای موارد زیر ممکن است به درمان پزشک نیاز نباشد:
- زخم هایی که در حین حرکت قسمت آسیب دیده، دوباره باز نمی شوند.
- زخم های کمتر از ۶.۵ میلی مترعمق و کمتر از ۲۰ میلی متر طول.
- بیشتر زخم های نقطه ای مانند فرو رفتن سوزن در انگشت.
- زخم های کوچکتر، که درمان، باعث تسریع در ترمیم یا کاهش جای زخم نمی شود.
- زخم های سطحی که استفاده از چسب زخم و بانداژ موجب به دام افتادن باکتری ها شده و خطر عفونت را افزایش می دهد.
منابع: readersdigest, drugs, healthline
