چرا شدت بیماری ویروس کرونای جدید (COVID-19) در برخی از افراد بیشتر است؟
مانند بسیاری دیگر از بیماری های تنفسی، شدت بیماری ویروس کرونای جدید، ناشی از ویروس SARS-CoV-2، می تواند در بین بیماران، بسیار متفاوت باشد. طبق جدیدترین و بزرگترین مجموعه داده های مربوط به شیوع ویروس کرونای جدید که در ۱۷ فوریه توسط مرکز کنترل و پیشگیری بیماری ها در چین منتشر شد، اکثریت موارد تایید شده ابتلا به ویروس کرونا، خفیف در نظر گرفته می شوند.
چهارده درصد موارد تایید شده ابتلا به ویروس کرونا، شدید بوده اند که با ذات الریه و تنگی نفس همراه بودند. ۵ درصد دیگر از بیمارانی که ابتلای آن ها به این بیماری تایید شده است، در اثراین بیماری دچار نارسایی تنفسی، شوک سپتیک و یا نارسایی چند اندام شده اند. تقریبا ۲.۳ درصد از موارد تایید شده، منجر به مرگ گردید.
دانشمندان در تلاشند تا دریابند چرا برخی از مردم بعد از ابتلا به ویروس کرونا، بیشتر از دیگران رنج می برند. همچنین مشخص نیست که چرا در بین ویروس های کرونا که به طور معمول باعث سرماخوردگی می شوند، ویروس کرونای جدید، SARS و MERS کشنده هستند.
در این میان، آخرین داده ها از چین و تحقیقات در مورد سایر ویروس های کرونا، نکاتی را ارائه می دهند.
افراد مسن و بیمار مستعد ابتلا به اشکال شدید ویروس کرونای جدید ( COVID-19 ) هستند
آخرین داده ها از چین ناشی از تجزیه و تحلیل حدود ۴۵۰۰۰ مورد تایید شده می باشد، و به طور کلی نشان می دهد افرادی که به احتمال زیاد به شکل های شدید COVID-19 مبتلا می شوند، افرادی هستند که از قبل بیماری های جدی داشتند و یا مسن هستند.
در حالی که میزان مرگ و میر افراد سالمی که در اثر ابتلا به ویروس کرونا جان باختند کمتر از ۱ درصد است، میزان مرگ و میر برای مبتلایان به بیماری های قلبی عروقی ۵/۱۰ درصد، برای بیماران دیابتی ۷.۳ درصد و برای مبتلایان به بیماری مزمن تنفسی، فشار خون بالا یا سرطان حدود ۶ درصد می باشد.
به طور کلی، ۲.۳ درصد از موارد ابتلا به ویروس کرونا منجر به مرگ شده است و آمار نشان می دهد که ۱۴.۸ درصد از این افراد، بیماران ۸۰ ساله یا بالاتر بوده اند. این آمار نشان می دهد که افراد مسن بیش تر در معرض اشکال شدید بیماری هستند. مدیرکل سازمان بهداشت جهانی، هفته گذشته اعلام کرد كه مرگ در هر گروه سنی به جز در كودكان زیر ۹ سال رخ داده است، و به طور كلی، موارد نسبتا کمی در بین کودکان مشاهده می کنیم.
این الگوی افزایش شدت بیماری ویروس کرونای جدید با افزایش سن، با شیوع برخی دیگر از ویروس های خانواده کرونا، به ویژه بیماری آنفولانزای همه گیر در سال ۱۹۱۸، که مرگ و میر آن در کودکان خردسال و در افراد بین ۲۰ تا ۴۰ سال زیاد بود، متفاوت است.
دانشمندان نمی دانند که در گروه های سنی بالاتر دقیقا چه اتفاقی می افتد. اما بر اساس تحقیقات در مورد سایر ویروس های تنفسی، متخصصان تصور می کنند که عفونت کروناویروس به پاسخ ایمنی فرد بستگی دارد.
تصور بر این است، هنگامی که SARS-CoV-2 وارد دستگاه تنفسی انسان می شود، سلول هایی که مجاری هوایی را تحت پوشش قرار می دهند آلوده شده و تکثیر می یابند و موجب آسیب هایی می شود که سیستم ایمنی بدن را وادار به پاسخ می کند.
در بیشتر افراد، باید موجی از التهاب موضعی ایجاد شود تا سلول های ایمنی در نزدیکی محل آسیب دیده جذب شده و سپس عامل بیماری زا ریشه کن گردد. در ادامه پاسخ ایمنی بدن کاهش یافته و بیماران بهبود می یابند.
به دلایلی که کاملا واضح نیست، ممکن است برخی از افراد (خصوصا افراد سالخورده و بیمار) دارای سیستم ایمنی با اختلال عملکردی باشند که قادر به پاسخگویی به پاتوژن های خاص نیستند. این می تواند منجر به یک پاسخ ایمنی کنترل نشده و تولید بیش از حد سلول های ایمنی و مولکول های سیگنالینگ آن ها، و منجر به طوفان سایتوکین شود که غالبا با سیل سلول های ایمنی در ریه همراه است.
آنگلا راسموسن، متخصص بیماری در دانشکده بهداشت دانشگاه کلمبیا می گوید: ” این زمانی است که شما به بسیاری از این بیماری های التهابی شدید مانند ذات الریه، تنگی نفس، التهاب مجاری هوایی و غیره دچار می شوید.”
التهاب موضعی می تواند به التهاب گسترده ریه ها تبدیل شود، که در نتیجه دارای تاثیرات موج دار در تمام اعضای بدن است. التهاب گسترده هچمنین زمانی اتفاق می افتد که ویروس سریعتر از آن که سیستم ایمنی بدن بتواند پاسخ دهد، تکثیر یابد. از این رو سیستم ایمنی برای غلبه بر عامل بیماری زا ناچار به فعالیت بیش از می شود؛ وضعیتی که می تواند باعث شود فعالیت سیستم ایمنی بدن از کنترل خارج شود.
استنلی پرلمن، ویروس شناس و متخصص بیماری های عفونی کودکان در دانشگاه آیووا می گوید: “در مورد موش ها، ما می دانیم كه در بعضی موارد، به ویژه در مورد ویروس های SARS و MERS، تکثیر ویروس بسیار سریع و در بعضی موارد برای سیستم ایمنی بدن غافلگیر کننده است.”
توضیح این که چرا افراد جوان و سالم نیز بعضا در اثر این بیماری جان خود را از دست می دهند، دشوار است. عوامل خطر ژنتیکی و محیطی ممکن است به توضیح شدت ابتلا به عفونت ها کمک کنند.
اگرچه واضح است که عوامل ژنتیکی می توانند در نتایج عفونت های ویروسی تعیین کننده باشد اما عوامل محیطی مانند استعمال دخانیات یا کیفیت هوا نیز می توانند در شدت بیماری نقش مهمی را ایفا کند.
تحقیقات زیادی در مورد درک علت نارسایی تنفسی ناشی از التهاب سیستمیک ریه ها انجام شده است.
بخوانید: دلایل تب چیست و چه زمان باید به پزشک مراجعه کرد
مردان ممکن است بیشتر از زنان مبتلا به ویروس کرونای جدید ( COVID-19 ) شوند
یک یافته جالب در داده های جدید منتشر شده در هفته گذشته این است که اگرچه تعداد مشابهی از زنان و مردان به SARS-CoV-2 آلوده شدند، اما تعداد بیشتری از مردان در اثر این بیماری می میرند. میزان مرگ و میر در مردان ۲.۸ درصد و برای زنان ۱.۷ درصد بوده است.
این نتایج با آنچه اپیدمیولوژیست ها در حین شیوع SARS و MERS مشاهده کرده اند، همخوانی دارد. به عنوان مثال، در زمان شیوع بیماری SARS در سال ۲۰۰۳ در هنگ کنگ، تقریبا ۲۲ درصد از مردان آلوده و ۱۳ درصد از زنان آلوده، درگذشتند.
در تجزیه و تحلیل عفونت های MERS بین سال های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، حدود ۳۲ درصد از مردان و نزدیک به ۲۶ درصد از زنان فوت کردند. گمان می رود که این تفاوت می تواند بر اساس این واقعیت باشد که ژن گیرنده ACE-2 که توسط SARS-CoV-2 و ویروس SARS برای ورود به سلول های میزبان استفاده می شود، در کروموزوم X انسان یافت می شود.
اگر این موضوع که نوع خاصی از پروتئین موجود در کروموزوم X، افراد را در ابتلا به ویروس مستعدتر می کند، صحیح باشد، دراین صورت زنان باید بیشتر مستعد ابتلا به این ویروس باشند، زیرا دو نسخه از کروموزوم X دارند، در حالی که مردان فقط یک نسخه از کروموزوم X دارند.
برخی از تحقیقات پرلمن، که نشان می دهد نابرابری آمار جنس نر و ماده در موش های آلوده به SARS نیز صادق است، به تاثیرات محافظتی هورمون استروژن اشاره دارد.
بر اساس این تحقیقات از بین بردن تخمدان های موش های ماده آلوده یا مسدود کردن گیرنده استروژن موجب بالا رفتن احتمال مرگ در این حیوانات در مقایسه با دیگر موش ها، می شود. پرلمن به نیویورک تایمز می گوید این اثرات احتمالا در موش ها بیشتر از انسان است.
آیا عفونت باعث می شود افراد از ویروس مصون شوند؟
جواب اینکه آیا بدن بیماران پس از عفونت SARS-CoV-2 آنتی بادی ایجاد می کند تا از آن ها در برابر عفونت های آینده محافظت کند، هنوز نامشخص است. گرالینسکی ویروس شناس می گوید، بررسی های انجام شده در بیماران مبتلا به SARS در حدود ۵ یا ۱۰ سال پس از بهبودی آن ها، نشان می دهد که آنتی بادی های ویروس کرونا برای مدت طولانی در بدن باقی نمی مانند.
گرالینسکی می گوید: “با این حال برای ویروس کرونای جدید، ما حداقل در کوتاه مدت انتظار ایمنی داریم.”
چرا کرونا ویروس های مختلف در شدت بیماری زایی متفاوت هستند؟
هفت نوع ویروس کرونا وجود دارند که می توانند موجب آلودگی و بیماری زایی شوند. چهار مورد از آن ها ۲۲۹E ، NL63 ، OC43 و HKU1، به طور معمول باعث سرماخوردگی و به ندرت منجر به مرگ می شوند. سه مورد دیگر شامل MERS-CoV ، SARS-CoV و SARS-CoV-2 جدید، دارای درجات مختلفی از مرگ و میر هستند.
در زمان شیوع بیماری SARS در سال ۲۰۰۳، ۱۰ درصد از افراد آلوده جان خود را از دست دادند. بین سال های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۹،MERS ، ۲۳ درصد از مبتلایان را کشته است. اگرچه میزان مرگ و میر ناشی از ویروس کرونای جدید (COVID-19) کمتر است، ویروس کرونای جدید در مقایسه با دو ویروس شایع دیگر (MERS و SARS)، جان تعداد بیشتری از افراد را گرفته است، که برخی، دلیل آن را به انتقال سریع پاتوژن (عامل بیماری زا) نسبت داده اند.
ویروس کرونایی که موجب سرماخوردگی می شود، و همچنین بسیاری از ویروس های دیگر که موجب سرماخوردگی می شوند، به طور معمول در دستگاه تنفسی فوقانی، یعنی بینی و سینوس ها محدود می شوند. با این حال هر دو ویروس SARS-CoV و SARS-CoV-2، قادر به حمله به اعماق ریه ها هستند، چیزی که شدت بیماری را افزایش می دهد.
یک دلیل احتمالی برای حمله این ویروس ها به اعماق ریه ها این است که ویروس به منظور ورود، به گیرنده ACE-2 روی سلول های انسانی متصل می شود. این گیرنده در سلول هایی در مجاری هوایی فوقانی، تحتانی و همچنین در پنوموسیت های نوع ۲ وجود دارد که پروتئین های روان کننده ریه را تولید می کنند. گرالینسکی خاطر نشان می کند: “پنوموسیت های نوع ۲ برای عملکرد صحیح ریه مهم هستند، این بخشی از دلیلی است که چرا بیماری تنفس تحتانی می تواند بسیار شدید باشد.”
به نظر می رسد که ویروس کرونای جدید نیز از گیرنده ACE-2 استفاده می کند، که ممکن است تا حدودی به توضیح این مسئله کمک کند که چرا ویروس کرونای جدید همانند SARS، از چهار نوع دیگر ویروس های کرونا کشنده تر است.
نوشته مرتبط: کروناویروس چیست؟ و چگونه ویروس کرونا در حال گسترش در سراسر جهان است
منبع
