اگرچه ۹۰ میلیون سال پیش، زمانی که دایناسورها روی زمین زندگی می کردند، زمین بسیار گرمتر بود، اما تصور قطب جنوب به عنوان یک محیط دلپذیر و پر جنب و جوش سخت است. طبق گزارش های تحقیقات جدید، شواهد حاکی از آن است که جنوبگان در گذشته یک جنگل بارانی و پر از باتلاق بوده است.
بین ماه های فوریه و مارس سال ۲۰۱۷، محققان بستری در نزدیکی دریای آموندسن غربی قطب جنوب، حفر و از رسوب های در نزدیکی یخچال های جزیره پاین (Pine Island) و یخچال های طبیعی تویتس (Thwaites) نمونه برداری کردند. نتایج حاصل از CT اسکن شوک بزرگی بر محققان وارد کرد.
طبق مقاله ی منتشر شده در مجله Nature، این اسکن ها نمونه هایی از خاک جنگل، گرده، اسپور و سیستم های ریشه گیاهان را آشکار کرده است. این نمونه ها به قدری سالم حفظ شده بودند که متخصصان مؤسسه آلفرد وگنر توانستند از طریق آن ها ساختارهای سلولی، از جمله گرده ی اولین گیاهان سرسبزی که در نزدیکی قطب جنوب یافت شده بودند را شناسایی کنند.
یوهان کلیز، زمین شناس و نویسنده اصلی این تحقیق می گوید: “در زمان ارزیابی های اولیه رسوب ها پس از بارگیری آن ها در کشتی، رنگ غیر معمول لایه های رسوب به سرعت توجه ما را به خود جلب کرد. این لایه ها به وضوح با لایه های بالایی آن متفاوت بودند. ما لایه ای پیدا کرده ایم که در ابتدا در زمین شکل گرفته است، نه در اقیانوس.”
محققان پس از بررسی خاک، متوجه شدند که قدمت آن ۹۰ میلیون سال است.
گرمترین دوره برای کره زمین در ۱۴۰ میلیون سال گذشته، دوران میانه کرتاسه، بین ۸۰ تا ۱۱۵ میلیون سال پیش بود. سطح دریا ۱۷۰متر بالاتر از حد فعلی بود که دمای سطح آن در مناطق گرمسیری به بیشتر از ۳۵ درجه سانتی گراد می رسید.
با این وجود تاکنون هیچ مدرکی در مورد شرایط قطب جنوب بین ۸۳ تا ۹۳ میلیون سال پیش جمع آوری نشده بود. این رسما جنوبی ترین نمونه خاک با توجه به آن مکان خاص و دوره زمانی است.
تینا ون دو فلایرشت، یکی از مؤلفان این مطالعه و استاد گروه دپارتمان علوم و مهندسی کالج امپریال لندن می گوید: “سالم ماندن این جنگل ۹۰ میلیون ساله اتفاقی استثنایی است، اما شگفت آورتر از آن، جهانی است که آشکار می کند. حتی در طول ماه های تاریکی، جنگل های باتلاقی و معتدل قادر به رشد در نزدیکی قطب جنوب بودند و آب و هوایی حتی گرمتر از آنچه انتظار داشتیم را نشان می دهند.”
این کشف نشان می دهد که قطب جنوب همیشه پوشیده از کلاهک های یخی نبوده است. این منطقه ی گرم و پوشیده از گیاهان، در واقع جنگل های بارانی، آن گونه که ما امروزه با آن آشنا هستیم، بوده است.
از نظر مطالعات آب و هوایی، رسوب های ته دریا استثنایی هستند. رسوب های ته دریا برای ارزیابی میانگین درجه حرارت، بارندگی و پوشش گیاهی، مانند کپسول های زمان عمل می کنند.
کلیز می گوید: “برای درک بهتر این آب و هوا در گرمترین مرحله از دوران کرتاسه، ابتدا شرایط آب و هوایی که گیاهان امروزی در آن زندگی می کنند را ارزیابی کردیم.”
طبق تحقیقات انجام شده، میانگین دما در روز در آن دوره، ۱۱.۷ بوده است. این دما ممکن است زیاد گرم و مرطوب به نظر نرسد، اما در مقایسه با دمای کنونی قطب جنوب که در طول روز بین منفی ۶۰ تا منفی ۱۰ درجه سانتی گراد قرار دارد، تفاوت آن کاملا واضح است.
همچنین، دمای رودخانه و باتلاق در آن دوره حدود ۲۰ درجه سانتی گراد و دمای منطقه در تابستان حدود ۱۹ درجه سانتی گراد بوده است.
محققان معتقدند میزان بارندگی در این منطقه در حدود ۲۴۶ سانتی متر در سال بوده است که تقریبا معادل بارندگی سالانه در ولز کنونی می باشد.
اما چگونه قطب جنوب این شرایط باتلاقی را در طی چهار ماه بدون آفتاب حفظ می کرده است؟
محققان برای حل این معما، سطح دی اکسید کربنی را که در آن زمان در اتمسفر قرار می گرفته، بررسی کردند.
سطح دی اکسید کربن تخمین زده شده در این تحقیقات، بیشتر از مقداری است که مدل های آب و هوایی امروزی پیشنهاد می کنند.
تورستن بلیکرت، یکی از نویسندگان این پژوهش و زمین شناس مرکز تحقیقات MARUM در دانشگاه برمن می گوید: “ما اکنون می دانیم که این منطقه در دوره ی کرتاسه، چهار ماه بدون نور آفتاب بوده است. اما به دلیل غلظت بالای دی اکسید کربن، آب و هوای اطراف قطب جنوب معتدل و بدون توده های یخ بوده است.”
در پایان، این تحقیق جالب، متخصصان را به سوی پرسش دیگری سوق داده است.
موضوع دیگری که دانشمندان قصد در کشف اسرار آن دارند، این است که چه چیزی در زمین باعث شد تا دمای قطب جنوب به اندازه ای کاهش یابد که ما امروزه با آن آشنا هستیم؟
بخوانید:
کشف گونه ای جدید از حیوانات که برای تنفس به اکسیژن نیاز ندارد
یافتن قدیمی ترین مهره شطرنج جهان و ارتباط آن با قلعه های اروپای باستان
منبع
