علائم ابتلا به ایدز (HIV/AIDS) و راهکارهای پیشگیری، تشخیص و کنترل آن
سندرم نقص ایمنی اکتسابی (ایدز) یک بیماری مزمن و بالقوه تهدیدکننده زندگی است که ناشی از ویروس نقص ایمنی انسان (HIV) است. ویروس HIV با آسیب رساندن به سیستم ایمنی بدن، در توانایی بدن در مبارزه با ارگانیسم های ایجاد کننده بیماری اختلال ایجاد می کند.
ویروس HIV یک عفونت مقاربتی (STI) است. همچنین می تواند از طریق تماس با خون آلوده یا از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی منتقل شود. بدون دارو، ممکن است سال ها طول بکشد تا HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند.
در حال حاضر هیچ درمانی برای HIV/AIDS در دسترس عموم وجود ندارد، اما داروهایی وجود دارد که می تواند پیشرفت بیماری را به طور چشمگیری کم کند. این داروها در بسیاری از کشورهای توسعه یافته موجب کاهش مرگ و میر ناشی از ایدز شده است.
علائم ابتلا به ویروس HIV
علائم HIV و ایدز بسته به مرحله عفونت، متفاوت است.
عفونت اولیه (HIV حاد)
بیشتر افراد آلوده به ویروس HIV بعد از ورود ویروس به بدن، بیماری مانند آنفولانزا را در طی یک یا دو ماه تجربه می کنند. این بیماری، معروف به عفونت اولیه یا حاد HIV، ممکن است چند هفته ادامه یابد. علائم و نشانه های احتمالی آن شامل موارد زیر می شود:
- تب
- سردرد
- درد عضلانی و درد مفاصل
- راش
- گلو درد و زخم دردناک دهان
- غدد لنفاوی متورم، به طور عمده روی گردن
این علائم می توانند آنقدر خفیف باشند که حتی ممکن است متوجه آن نشوید. با این حال، میزان ویروس موجود در جریان خون فرد (بار ویروسی) در این زمان بسیار زیاد است. در نتیجه، عفونت در طی عفونت اولیه راحت تر از مرحله بعدی گسترش می یابد.
عفونت نهفته بالینی (HIV مزمن)
در برخی افراد تورم مداوم غدد لنفاوی در این مرحله اتفاق می افتد. در غیر این صورت علائم و نشانه های خاصی مشاهده نمی شود. HIV در بدن و گلبول های سفید خون آلوده، باقی مانده است.
در صورت عدم درمان ضد ویروسی، این مرحله از عفونت HIV به طور کلی حدود ۱۰ سال طول می کشد. اما گاهی اوقات، ممکن است با وجود درمان، ده ها سال طول بکشد. در برخی از افراد طول این دوره از بیماری ممکن است کوتاه تر باشد.
عفونت HIV علائم دار
با ادامه ویروس به تکثیر شدن و از بین بردن سلول های ایمنی بدن (سلول های بدن که در مبارزه با میکروب ها کمک می کند) ممکن است فرد دچار عفونت خفیف یا علائم و نشانه های مزمن شود. مانند:
- تب
- خستگی
- گره های لنفاوی متورم (اغلب یکی از اولین علائم عفونت HIV است)
- اسهال
- کاهش وزن
- عفونت مخمر دهان (برفک)
- زونا (تبخال زوستر)
پیشرفت ویروس HIV به ایدز
به کمک درمان های بهتر ضد ویروسی، اکثر مبتلایان به HIV در ایالات متحده امروز به ایدز مبتلا نمی شوند. در صورت عدم درمان، HIV به طور معمول در حدود ۱۰ سال به ایدز تبدیل می شود.
هنگامی که ایدز رخ می دهد، سیستم ایمنی بدن فرد به شدت آسیب دیده است. احتمال ابتلا به عفونت های فرصت طلب یا سرطان های فرصت طلب (بیماری هایی که معمولا برای یک فرد دارای سیستم ایمنی سالم مشکل ایجاد نمی کند) وجود دارد.
علائم و نشانه های برخی از این عفونت ها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- عرق های شبانه
- تب مکرر
- اسهال مزمن
- لکه های سفید ماندگار یا ضایعات غیرمعمول روی زبان یا دهان
- خستگی مداوم و غیر قابل توضیح
- کاهش وزن
- بثورات پوستی یا برآمدگی های پوستی
چه زمانی به پزشک مراجعه کنید
اگر فکر می کنید که به ویروس HIV مبتلا شده اید یا در معرض خطر ابتلا به این ویروس هستید، در اسرع وقت به یک ارائه دهنده خدمات بهداشتی مراجعه کنید.
دلایل ابتلا به ویروس HIV
HIV در اثر ویروس ایجاد می شود. این بیماری می تواند از طریق تماس جنسی یا خون یا از مادر به کودک در دوران بارداری، زایمان یا شیردهی گسترش یابد.
نوشته مرتبط: علل بروز سرطان سینه در مردان – راه های تشخیص و درمان
چگونه HIV به ایدز تبدیل می شود؟
HIV سلولهای CD4 T را نابود می کند ( گلبول های سفید خون که نقش زیادی در کمک به بدن برای مبارزه با بیماری دارند). هر چه سلول T CD4 کمتری داشته باشیم سیستم ایمنی بدن ضعیف تر می شود.
قبل از تبدیل شدن HIV به ایدز، می توانید سال ها به ویروس HIV مبتلا بوده باشید. ایدز هنگامی تشخیص داده می شود که تعداد سلول های CD4 T به زیر ۲۰۰ سقوط کند یا عارضه ای برای تعیین ایدز داشته باشید.
نحوه شیوع HIV
برای آلوده شدن به HIV، خون آلوده، منی یا ترشحات واژن باید وارد بدن فرد شود. این می تواند از چند طریق اتفاق بیفتد:
- رابطه جنسی. در صورت داشتن رابطه جنسی با شریک جنسی آلوده ای که خون، مایع منی یا ترشحات واژن او وارد بدن شما می شود، آلوده می شوید. این ویروس می تواند از طریق زخم های دهان یا قطرات کوچک مایع منی که گاهی در طول فعالیت جنسی وارد روده یا واژن می شود، وارد بدن شما شود.
- انتقال خون. در بعضی موارد، ویروس ممکن است از طریق انتقال خون منتقل شود. اکنون بیمارستان های کشورهای پیشرفته و بانک های خونی میزان آنتی بادی های (نوعی پروتئین که در پاسخ به حضور آنتی ژن تولید می شود) HIV خون را کنترل می کنند، بنابراین این خطر بسیار اندک است.
- سوزن مشترک. به اشتراک گذاشتن لوازم شخصی داخل وریدی آلوده (سوزن و سرنگ) شما را در معرض خطر ابتلا به HIV و سایر بیماری های عفونی مانند هپاتیت قرار می دهد.
- در دوران بارداری یا زایمان یا از طریق شیردهی. مادران آلوده می توانند ویروس را به نوزادان خود منتقل کنند. مادران HIV مثبت که در دوران بارداری برای عفونت درمان می شوند می توانند خطر ابتلا در نوزادان خود را به میزان قابل توجهی کاهش دهند.
چگونه ویروس HIV گسترش نمی یابد
شما نمی توانید از طریق تماس عادی با افراد به HIV مبتلا شوید. این بدان معناست که شما نمی توانید به HIV یا ایدز از طریق بغل کردن، بوسیدن و یا دست دادن با شخصی که عفونت دارد، مبتلا شوید.
HIV از طریق هوا، آب یا نیش حشرات پخش نمی شود.
عوامل و فاکتورهای خطر ابتلا به ویروس HIV
هنگامی که HIV/AIDS برای اولین بار در ایالات متحده ظاهر شد، این امر عمدتا بر مردانی که با مرد رابطه جنسی داشتند تاثیر داشت. با این حال، اکنون مشخص است که HIV از طریق رابطه جنسی ناهم جنس نیز، گسترش می یابد.
هرکسی از هر سن، نژاد، جنسیت و گرایش جنسی ممکن است آلوده شود. با این حال، شما بیش تر در معرض خطر هستید اگر :
- رابطه جنسی محافظت نشده داشته باشید. هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم لاتکس یا پلی اورتان جدید استفاده کنید. رابطه جنسی مقعدی نسبت به رابطه جنسی واژن خطرناک تر است. اگر چندین شریک جنسی داشته باشید، خطر ابتلا به HIV افزایش می یابد.
- STI (عفونت های مقاربتی) داشته باشید. بسیاری از STI ها زخم های باز روی دستگاه تناسلی ایجاد می کنند. این زخم ها به عنوان درهای ورودی برای ورود HIV به بدن شما عمل می کنند.
- از داروهای داخل وریدی استفاده می کنید. افرادی که از داروهای داخل وریدی استفاده می کنند، اغلب سوزن و سرنگ مشترک دارند. اینکار، آن ها را در معرض قطرات خون افراد دیگر قرار می دهد.
- مرد ختنه نشده. مطالعات نشان می دهد عدم وجود ختنه خطر انتقال HIV را افزایش می دهد.
عوارض ابتلا به ویروس HIV
عفونت HIV سیستم ایمنی بدن را تضعیف می کند، بنابراین احتمال ابتلا به عفونت های بی شمار و انواع خاصی از سرطان ها را بیشتر می کند.
عفونت های مشترک برای HIV/AIDS
- سل (توبرکلوزیس یا TB). در کشورهایی با منابع طبیعی محدود، شیوع سل شایع ترین عفونت فرصت طلب مرتبط با HIV است. سل عامل اصلی مرگ در بین مبتلایان به ایدز است.
- سیتومگالوویروس. این ویروس تبخال رایج، از طریق مایعات بدن مانند بزاق، خون، ادرار، مایع منی و شیر مادر منتقل می شود. یک سیستم ایمنی سالم ویروس را غیرفعال می کند و در بدن نهفته باقی می ماند. اگر سیستم ایمنی بدن شما تضعیف شود، ویروس بیدار می شود و باعث آسیب به چشم، دستگاه گوارش، ریه ها یا ارگان های دیگر می شود.
- کاندیدیازیس. کاندیدیازیس یک عفونت شایع مربوط به HIV است. باعث ایجاد التهاب و پوشش ضخیم و سفید بر روی غشاهای مخاطی دهان، زبان، مری یا مهبل شما می شود.
- مننژیت کریپتوکوکی. مننژیت، التهاب غشاها و مایعات اطراف مغز و نخاع (مننژ) است. مننژیت کریپتوکوکی یک عفونت رایج سیستم عصبی مرکزی است که با ویروس HIV ارتباط دارد و در اثر قارچ موجود در خاک ایجاد می شود.
- توکسوپلاسموز. این عفونت بالقوه کشنده توسط توکسوپلاسما گندی (Toxoplasma gondii)، یک انگل که در درجه اول توسط گربه ها منتقل می شود، ایجاد می شود. گربه های آلوده، انگل ها را در مدفوع خود عبور می دهند که ممکن است در دیگر حیوانات و انسان ها نیز گسترش یابد. هنگامی که این انگل به مغز راه یابد، تشنج رخ می دهد.
- کریپتوس پریدیوزیس (Cryptosporidiosis). این عفونت توسط یک انگل روده که معمولا در حیوانات وجود دارد ایجاد می شود. این انگل هنگام خوردن یا نوشیدن غذای آلوده یا آب، وارد بدن می شود. انگل در روده ها و مجاری صفراوی رشد می کند و منجر به اسهال شدید و مزمن در مبتلایان به ایدز می شود.
سرطان های رایج در افراد مبتلا به HIV/AIDS
- سارکوم کاپوسی (تومور دیواره رگ های خونی). این سرطان در افرادی که به HIV آلوده نیستند نادر است، اما در افرادی که HIV مثبت هستند، شایع می باشد. معمولا به صورت ضایعات صورتی، قرمز یا بنفش روی پوست و دهان ظاهر می شود. در افرادی که پوست تیره دارند، ضایعات ممکن است قهوه ای تیره یا سیاه به نظر برسد. سارکوم کاپوسی همچنین می تواند روی اندام های داخلی از جمله دستگاه گوارش و ریه ها تاثیر بگذارد.
- لنفوم. سرطان در گلبول های سفید خون، شایع ترین علامت اولیه تورم بدون درد گره های لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران است.
سایر عوارض
- سندرم اتلاف. رویکردهای درمان تهاجمی، باعث کاهش تعداد موارد سندرم اتلاف شده است، اما هنوز هم بسیاری از مبتلایان به ایدز را تحت تاثیر قرار می دهد. این سندرم موجب از دست دادن حداقل ۱۰ درصد از وزن بدن می شود، که اغلب با اسهال، ضعف مزمن و تب همراه است.
- عوارض عصبی. اگرچه به نظر نمی رسد ایدز سلول های عصبی را آلوده کند، اما می تواند باعث علائم عصبی مانند گیجی، فراموشی، افسردگی، اضطراب و مشکل در راه رفتن شود. یکی از شایع ترین عوارض عصبی، زوال عقل است که منجر به تغییرات رفتاری و کاهش عملکرد ذهنی می شود.
- بیماری کلیوی. نفروپاتی ناشی از HIV (HIVAN) ، التهابی از فیلترهای ریز در کلیه های فرد است که مایعات و ضایعات اضافی را از خون خارج کرده و آن ها را به ادرار منتقل می کند. این بیماری غالبا بر نژاد سیاه پوستان یا اسپانیایی ها تاثیر می گذارد. هرکسی که این عارضه را داشته باشد باید درمان های ضد ویروسی را آغاز کند.
راه های پیشگیری از ابتلا به ویروس HIV
هیچ واکسنی برای جلوگیری از عفونت HIV و هیچ درمانی برای ایدز وجود ندارد. اما می توانید خود و دیگران را از عفونت محافظت کنید.
برای جلوگیری از شیوع HIV:
- در هر بار رابطه جنسی از کاندوم جدید استفاده کنید. هر بار که رابطه جنسی دارید از کاندوم جدید استفاده کنید. زنان می توانند از کاندوم زنانه استفاده کنند. اگر از روان کننده استفاده می کنید، حتما از نوعی که بر پایه آب است، استفاده کنید. روان کننده های روغنی می توانند کاندوم را تضعیف کرده و باعث شکسته شدن آن ها شوند.
- دارو Truvada استفاده کنید. داروی emtricitabine-tenofovir (Truvada) می تواند خطر ابتلا به ویروس جنسی HIV را در افراد در معرض خطر، بسیار كاهش دهد. شما باید هر روز آن را مصرف کنید. این دارو مانع از انتقال سایر عفونت های مراقبتی نمی شود، بنابراین هنوز هم نیاز به انجام رابطه جنسی ایمن می باشد. اگر به هپاتیت B مبتلا هستید، قبل از شروع درمان باید توسط یک متخصص بیماری عفونی یا متخصص کبد ارزیابی شوید. برای بررسی عملکرد کلیه قبل از مصرف این دارو به آزمایش خون نیاز دارید.
- در صورت ابتلا به HIV به شریک جنسی خود اطلاع دهید. مهم است که به شریک جنسی خود بگویید که شما مبتلا به HIV هستید. آن ها نیز باید آزمایش شوند.
- از یک سوزن تمیز استفاده کنید. اگر از سوزن برای تزریق دارو استفاده می کنید، مطمئن شوید که استریل است و آن را به اشتراک نگذارید.
- اگر باردار هستید، فورا مراقبت های پزشکی را انجام دهید. اگر HIV مثبت هستید، ممکن است عفونت را به کودک خود منتقل کنید. اما اگر در دوران بارداری تحت درمان قرار گرفتید، می توانید خطر ابتلا نوزاد به این ویروس را به میزان قابل توجهی کاهش دهید.
- ختنه کنید. شواهدی وجود دارد که ختنه مردان می تواند به کاهش خطر ابتلا به عفونت HIV کمک کند.
باز نشر مطالب سایت بدون ذکر نام و لینک فعال مطلب سایت پیتونیک ممنوع است و شامل پیگرد قضایی می شود.
منبع
