آنفولانزا (آنفلوانزا) – هر آنچه باید در مورد علائم، پیشگیری و درمان بیماری آنفولانزا بدانید

معصومه عسکریآبان ۱۷, ۱۳۹۸آخرین به روز رسانی: اردیبهشت ۱۰, ۱۴۰۲

آنفلوانزا یا به زبان عامیانه آنفولانزا یک عفونت ویروسی است که به سیستم تنفسی حمله می کند (بینی، گلو و ریه ها). آنفولانزا بسیار مسری است و به طور معمول توسط سرفه و عطسه فرد آلوده منتشر می شود. همچنین فرد سالم (غیر بیمار) می تواند در تماس با فرد آلوده، مثلا با دست دادن، به ویروس آنفولانزا آلوده شود.

بزرگسالان ۱-۲ روز قبل از بروز علائم و حداکثر ۷ روز پس از بیمار شدن، محتمل انتقال این عامل مسری هستند. این بدان معنی است که می توانید ویروس آنفلوانزا را قبل از اینکه حتی بدانید آلوده هستید، گسترش دهید.

برای بیشتر افراد، آنفولانزا خود به خود برطرف می شود. اما گاهی اوقات، آنفولانزا و عوارض آن می تواند کشنده باشد. افرادی که در معرض خطر بیشتر عوارض آنفولانزا قرار دارند عبارتند از:

کودکان خردسال زیر ۵ سال و به ویژه کودکان زیر ۱۲ ماه
افراد بزرگسال بالاتر از ۶۵ سال
افرادی که در خانه های سالمندان و سایر مراکز مراقبت به مدت طولانی حضور دارند
خانوم های باردار و تا دو هفته پس از زایمان
افرادی که سیستم ایمنی ضعیف دارند
افرادی که بیماری های مزمن مانند آسم، بیماری های قلبی، بیماری کلیوی، بیماری کبد و دیابت دارند
افرادی که بسیار چاق و دارای شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بالاتر هستند

اگرچه واکسن سالانه آنفولانزا، ۱۰۰ درصد مؤثر نیست، اما بهترین دفاع در برابر آنفولانزا است.

علائم آنفولانزا

در ابتدا، ممکن است آنفولانزا مانند سرماخوردگی، علائمی مانند عطسه و گلودرد داشته باشد. اما سرماخوردگی برخلاف آنفلوانزا، معمولا به آرامی بروز می کند. اگرچه سرماخوردگی می تواند آزار دهنده باشد، اما معمولا آنفولانزا بسیار بدتر از آن است.

علائم و نشانه های آنفولانزا شامل موارد زیر است:

تب بالای ۳۸ درجه سانتیگراد
درد عضلانی
لرز و عرق
سردرد
سرفه خشک و مداوم
خستگی و ضعف
گرفتگی بینی
گلو درد

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

بیشتر افرادی که آنفولانزا می گیرند، می توانند خود را در خانه معالجه کنند و اغلب نیازی به مراجعه به پزشک ندارند.

اگر علائم آنفولانزا دارید و در معرض خطر عوارض آن هستید، سریعا به پزشک مراجعه کنید. مصرف داروهای ضد ویروسی ممکن است طول بیماری شما را کاهش داده و از بروز مشکلات جدی تر جلوگیری کنند.

فرد مبتلا باید زمانی به پزشک مراجعه کند، اگر:

ضعیف یا سالمند باشد
درجه حرارت بدن پس از ۴-۵ روز همچنان بالا باقی بماند
علائم بدتر شوند
بیماری جدی شود
دشواری در تنفس، درد قفسه سینه یا هر دو

وقتی شخصی که دچار عفونت است سرفه یا عطسه می کند، حتی در حال صحبت کردن، ویروس ها را از طریق هوا به صورت قطرات منتقل می کند. با استنشاق مستقیم قطرات، یا تماس با میکروب روی کنترل تلویزیون و صفحه کلید کامپیوتر و سپس مالیدن دست های آلوده به چشم، بینی یا دهان، ویروس را منتقل می کنید.

بیماری افراد مبتلا به ویروس احتمالا قبل از شروع علائم و تا حدود پنج روز پس از شروع علائم، مسری است. این بیماری در كودكان و افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف ممكن است برای مدتی طولانی تر مسری باشد.

ویروس های آنفلوانزا دائما در حال تغییر هستند و سویه های جدید (سویه: میکربی که میکرب های دیگر از آن پدید آمده باشد)، مرتبا ظاهر می شوند. اگر در گذشته به آنفلوانزا مبتلا شده اید، بدن شما قبلا آنتی بادی هایی (نوعی پروتئین که در دستگاه ایمنی بدن، در پاسخ به حضور آنتی‌ژن (عامل خارجی و محرک) خاصی، تولید می‌شود و در خون به گردش درمی‌آید) را برای مبارزه با آن گونه خاص ویروس، ساخته است.

اگر ویروس های آنفلوانزا در آینده شبیه به مواردی باشد که قبلا با آن ها روبرو بوده اید (یا با داشتن این بیماری یا با واکسیناسیون)، این آنتی بادی ها می توانند از بروز عفونت جلوگیری کرده یا شدت آن را کاهش دهند.

اما آنتی بادی ها در برابر ویروس های آنفولانزا که در گذشته با آن ها روبرو شده اید، نمی توانند شما را از انواع آنفولانزای جدید محافظت کنند زیرا از نظر سیستم ایمنی بسیار متفاوت از آنچه که قبلا با آن مواجه شده اید، می باشند.

عوامل و فاکتور خطر ابتلا به آنفولانزا

عواملی که ممکن است خطر ابتلا به آنفلوانزا یا عوارض آن را افزایش دهند عبارتند از:

سن: هدف آنفلوانزای فصلی، کودکان زیر ۱۲ ماه و بزرگسالان ۶۵ سال و بالاتر است.
شرایط زندگی یا کار: افرادی که در کنار جمعیت زیادی کار یا زندگی می کنند مانند خانه های سالمندان یا پادگان های نظامی، بیشتر به آنفلوانزا مبتلا می شوند. افرادی که در بیمارستان بستری هستند نیز در معرض خطر بیشتری هستند.
سیستم ایمنی ضعیف: درمان سرطان، داروهای ضد دفع (در مورد پیوند اعضا)، استفاده طولانی مدت از استروئیدها، پیوند عضو، سرطان خون یا HIV /AIDS می تواند سیستم ایمنی بدن را تضعیف کند. این امر می تواند ابتلا به آنفولانزا را برای شما آسان تر کند و همچنین ممکن است خطر ابتلا به عوارض آن را افزایش دهد.
بیماری های مزمن: شرایط مزمن، از جمله بیماری های ریه مانند آسم، دیابت، بیماری های قلبی، بیماری عصبی، ناهنجاری در مجاری هوایی و بیماری های کلیوی، کبدی یا خونی، ممکن است خطر عوارض آنفلوانزا را افزایش دهد.
مصرف آسپرین در سن زیر ۱۹ سالگی: افرادی که سن آن ها کمتر از ۱۹ سال است و طولانی مدت تحت درمان با آسپیرین هستند در صورت ابتلا به آنفلوانزا در معرض ابتلا به سندرم ری (Reye’s syndrome) هستند.
بارداری: زنان باردار به ویژه در سه ماهه دوم و سوم به احتمال زیاد عوارض آنفلوانزا را نشان می دهند. همچنین زنان دو هفته پس از زایمان، بیشتر در معرض عوارض مربوط به آنفلوانزا هستند.
چاقی: افرادی که دارای شاخص توده بدنی (BMI) 40 یا بیشتر هستند، خطر ابتلا به عوارض ناشی از آنفولانزا را افزایش می دهند.

عوارض بیماری آنفولانزا

اگر جوان و سالم هستید، آنفولانزای فصلی معمولا جدی نیست. اگرچه ممکن است هنگام داشتن آن احساس ناراحتی کنید، اما آنفولانزا معمولا طی یک یا دو هفته بدون اینکه اثرات ماندگار داشته باشد، از بین می رود. اما کودکان و بزرگسالان در معرض خطر بالا ممکن است عوارضی داشته باشند. مانند:

ذات الریه
برونشیت
شعله ور شدن آسم
مشکلات قلبی
عفونت گوش

ذات الریه (نومونیا) جدی ترین عارضه است. برای بزرگسالان مسن و افراد مبتلا به بیماری مزمن، ذات الریه (سینه پهلو) می تواند کشنده باشد.

درمان آنفولانزا

عامل ویروسی موجب آنفولانزا می شود، بنابراین آنتی بیوتیک ها نمی توانند به درمان کمک کنند، مگر اینکه آنفولانزا منجر به بیماری دیگری شود که توسط باکتری ها ایجاد شده باشد.

ضد ویروس ها

پزشک ممکن است در برخی شرایط دارو های ضد ویروسی مانند اوسلتامیویر (تمیفلو) و زانامیویر (Relenza) تجویز کند.

علاوه بر این، در سال ۲۰۱۸، سازمان غذا و داروی ایالات متحده (FDA)، یک داروی جدید (بالوکساویر ماربسیل (Xofluza)) برای آنفلوانزا حاد بدون عارضه تصویب کرد. این دارو روزی یک بار و از طریق خوراکی مصرف می شود.

افرادی که می توانند این روش درمانی را دریافت کنند، عبارتند از:

افراد ۱۲ سال یا بالاتر
افرادی که علائم را کم تر از ۴۸ ساعت نشان می دهند

عوارض جانبی احتمالی شامل اسهال و برونشیت است.

داروهای تسکین دهنده درد

تسکین دهنده درد می تواند برخی از علائم مانند سردرد و دردهای بدن را کاهش دهد. برخی از مسکن ها مانند آسپرین برای کودکان زیر ۱۲ سال مناسب نیست.

درمان های خانگی

افراد مبتلا به آنفولانزا باید:

در خانه بمانند
در صورت امکان از تماس با افراد دیگر خودداری کنند
خود را گرم نگه دارند و استراحت کنند
مایعات زیادی مصرف کنند
از مصرف الکل خودداری کنند
سیگار نکشند
در صورت امکان، غذای مقوی بخورند

جلوگیری از آنفلوانزا

مراکز کنترل و پیشگیری از بیماری (CDC) واکسیناسیون سالانه آنفولانزا را برای همه افراد، در سن ۶ ماه یا بالاتر توصیه می کند.

واکسن آنفولانزای فصلی هر ساله دارای محافظت در برابر سه یا چهار ویروس آنفلوانزا است که انتظار می رود در فصل آنفلوانزا جزء شایع ترین آن ها باشد. واکسن به صورت تزریقی و یا اسپری بینی در دسترس خواهد بود.

در سال های اخیر، نگرانی وجود داشت که واکسن اسپری بینی به اندازه کافی در برابر انواع خاصی از آنفولانزا مؤثر نباشد. با این وجود پیش بینی می شود واکسن اسپری بینی در فصول ۲۰۱۹-۲۰۲۰ موثر باشد. هنوز هم اسپری بینی برای بعضی از گروه ها، مانند زنان باردار، کودکان بین ۲ تا ۴ سال مبتلا به آسم یا خس خس سینه و افرادی که سیستم ایمنی بدن ضعیفی دارند، توصیه نمی شود.

بیشتر انواع واکسن های آنفولانزا حاوی مقدار کمی پروتئین تخم مرغ هستند. اگر به آلرژی خفیف تخم مرغ مبتلا هستید، به عنوان مثال فقط بعد از خوردن تخم مرغ دچار کهیر می شوید، می توانید بدون هیچگونه احتیاط اضافی، واکسن آنفولانزا دریافت کنید. اگر حساسیت شدید به تخم مرغ دارید، باید در یک مرکز پزشکی واکسینه شوید تا تحت نظر پزشک متخصص، قادر به تشخیص و مدیریت شرایط آلرژیک شدید باشید.

کنترل شیوع عفونت آنفلوانزا

واکسن آنفلوانزا صددرصد مؤثر نیست، بنابراین انجام اقدامات زیر برای کاهش شیوع عفونت نیز مهم است:

دستان خود را بشویید. شستشوی دقیق و مکرر دست، یک روش مؤثر برای جلوگیری از بسیاری از عفونت های شایع است. اگر صابون و آب به راحتی در دسترس نیست از ضد عفونی کننده های دستی استفاده کنید.
جلوی پخش سرفه و عطسه را بگیرید. هنگام عطسه یا سرفه، دهان و بینی خود را بپوشانید. برای جلوگیری از آلوده شدن دست، درون دستمال کاغذی سرفه یا عطسه کنید.
از حضور در شلوغی خودداری کنید. آنفولانزا در هر کجا که اجتماعات پر جمعیت باشد (در مراکز مراقبت از کودکان، مدارس، ساختمان های اداری، سالن اجتماعات و حمل و نقل عمومی) به راحتی گسترش می یابد. با جلوگیری از حضور در شلوغی های غیر ضروری در فصل اوج آنفولانزا، احتمال ابتلا به عفونت را کاهش می دهید. اگر بیمار هستید، حداقل ۲۴ ساعت پس از فروکش تب در خانه بمانید تا احتمال انتقال آن به دیگران را کمتر کنید.

نوشته مرتبط: تفاوت سرماخوردگی و آنفولانزا و راهکارهای تشخیص آن ها

واکسن های آنفولانزا

واکسن آنفولانزا شامل سه ویروس آنفلوانزا می شود:

ویروس آنفلوانزا (H3N2)
ویروس آنفلوانزا (H1N2)
یک ویروس B

همانطور که ویروس ها سازگار شده و تغییر می یابند، درون واکسن نیز تغییر می کنند. محتوای واکسن ها براساس نظارت بین المللی و محاسبات دانشمندان مبنی بر اینکه در آن سال شیوع چه ویروسی محتمل تر است، بنا می شود.

محافظت، حدود ۲ هفته پس از دریافت واکسیناسیون آغاز می شود.

واکسیناسیون های آنفولانزای فصلی باید از شهریور (سپتامبر) یا به محض دستیابی به واکسن آغاز شود و در تمام فصل آنفولانزا، تا دی ماه (ژانویه) و بعد از آن ادامه یابد. دلیل این امر این است که زمان و مدت زمان فصول آنفلوانزا هرگز یکسان نیست.

شیوع آنفولانزا معمولا در حدود دی ماه (ژانویه) به اوج خود می رسد، اما ممکن است در اوایل ماه مهر (اکتبر) اتفاق بیفتد.

واکسن های فصلی آنفولانزا برای برخی افراد مناسب نیست

قبل از تصمیم گیری در مورد دریافت واکسن آنفولانزا، افراد خاصی باید توسط پزشک خود معاینه شوند. از جمله:

افرادی که حساسیت شدید به تخم مرغ دارند.
افرادی که در گذشته نسبت به واکسیناسیون آنفولانزا، واکنش شدید داشتند.
افرادی که در مدت ۶ هفته پس از دریافت واکسن آنفولانزا، سندرم گیلین باره (نوعی آسیب عصب محیطی که باعث نارسایی عصبی ـ عضلانی حاد می‌شود) ایجاد کرده اند.
کودکان زیر ۶ ماه.
افرادی که دارای تب با یک بیماری متوسط تا شدید هستند باید صبر کنند تا قبل از واکسیناسیون بهبود پیدا کنند.